Wilde bomen en struiken worden in Nederland steeds zeldzamer. Nog slechts 3 tot 5% van alle bomen en struiken in Nederland is autochtoon. En dat maakt ze kwetsbaar. Vanuit onze missie om het streekeigen landschap van Overijssel te behouden, maken wij ons sterk voor het beschermen en versterken van dit groene erfgoed. Binnen het project 'Wilde bomen & struiken' verzamelen en delen we kennis en we leiden vrijwilligers op om de nog aanwezige autochtone soorten in Overijssel in kaart te brengen.
Autochtone bomen & struiken
Autochtone - ook wel ‘wilde’ - bomen en struiken zie je vooral op plekken waar vóór 1850 bos groeide. Ook zijn ze te vinden in oude landschapselementen die gespaard bleven tijdens de ruilverkavelingen en landinrichting van de afgelopen 70 jaar. Denk aan hakhoutbosjes en houtwallen die bijvoorbeeld werden gebruikt als erfafscheiding.
Landschap uit balans
Eeuwenlang hebben deze wilde soorten zich aangepast aan veranderingen in hun omgeving. Vaak vertellen ze een streekeigen verhaal, bijvoorbeeld over het gebruik van hakhout. Maar bovenal zijn ze van groot belang voor onze soortenrijkdom. Helaas verdwijnen steeds meer van dit soort elementen uit ons landschap. Daarmee raken we inheemse planten kwijt en raakt ons al kwetsbare landschap nog verder uit balans.
Onvoldoende kennis groen erfgoed
Specifieke kennis over de locaties en beheer en behoud van wilde bomen en struiken is nog onvoldoende ontwikkeld. En de kennis die er wel is, is onvoldoende aanwezig bij terreinbeheerders. Terwijl het juist op dit moment, nu we in Nederland volop bezig zijn met de aanplant van nieuwe bomen, van belang is om het juiste plantmateriaal te kiezen. Genetisch divers plantmateriaal is essentieel voor onze biodiversiteit.
“In de 20e eeuw is voor de uitbreiding van onze bossen op grote schaal plantmateriaal uit het buitenland gebruikt. Hierdoor bestaat minder dan 5% van onze bomen en struiken nog uit autochtone soorten.”
Herkennen en beschermen
Binnen het project 'Wilde bomen & struiken' leiden we vrijwilligers op om de nog aanwezige autochtone soorten in Overijssel in kaart te brengen. We starten op eigen terrein in het Reestdal, een gebied waarvan we weten dat er nog wilde soorten voorkomen. Doel van het project is het ontwikkelen van een instrumentarium waar ook andere terreinbeheerders en grondeigenaren aan de slag kunnen om autochtone soorten te herkennen, in kaart te brengen en kennis erover te verzamelen en te delen. Ook willen we mensen bewust maken van de noodzaak van behoud van wilde bomen en struiken en handvatten bieden voor de bescherming ervan.
