Erfgoedvisie

Onze omgeving zit vol met elementen die onze voorouders er in hebben ‘gezet’. Wie het verhaal van het landschap kent, gaat met heel andere ogen naar het landschap kijken en leert het herkennen. Maak kennis met onze Erfgoedvisie.

N 52° 29.556' E 006° 12.077'

Erfgoedvisie (PDF)

Er zijn verschillen per regio, doordat een veengebied nu eenmaal niet op dezelfde manier kan worden ingericht als een zandgebied. Zo kreeg elke streek z’n eigen gezicht. Maar wie kent het levensverhaal, de biografie van zijn landschap? Om deze kennis bij te spijkeren en daarmee de band met het landschap te versterken, hebben we de methode ‘Dorpslandschappen en Tijdsvensters’ ontwikkeld.

Methode om het landschap te lezen

Het is een methode die de geschiedenis van de eigen omgeving herkenbaar uitlegt en inwoners leert hun eigen landschap te lezen. Binnen de methode wordt met drie grote lijnen gewerkt. Deze zijn voor elk landschap anders en toch heel herkenbaar:

• 1. de landschapsmatrix
• 2. de drie tijdsvensters
• 3. het dorpslandschap

Onze missie is om samen met bewoners, bedrijfsleven, partnerorganisaties en overheden het verhaal van het landschap op te halen en daarmee erfgoed te verankeren op de plek waar het thuis hoort: op lokaal niveau in de dorpen en buurtschappen van Overijssel. Dit doen we zowel op onze eigen terreinen als daarbuiten en in samenwerking met allerlei andere partijen.

Wil je meer weten over ons project Dorpslandschappen?

Lees meer

Natuurlijke landschappen

Het fundament van de methode wordt gevormd door de landschappen die Overijssel kende voordat er sprake was van bewoning of grote menselijke invloed. Overijssel kent zeven oerlandschappen; het zeekleilandschap, het dekzandlandschap, het stuwwallandschap, het beekdallandschap, het rivierenlandschap, het hoogveenlandschap en het laagveenlandschap. In de slider hieronder zie je foto's van deze gebieden. Bekijk daaronder, via de link, de landschappenkaart waarin de ligging van deze oerlandschappen in de provincie goed zichtbaar zijn.

Voorbeeldgebieden

De landschapstypen zijn weer onder te verdelen in dertig cultuurlandschappen, die ieder een eigen ontstaansgeschiedenis hebben.

Om je kennis te laten maken met de verschillende landschappen in de provincie zijn goed geconserveerde voorbeelden bij de cultuurlandschappen gezocht. Met deze voorbeelden proberen we je enthousiast te maken om de landschappen te behouden. Blader via onderstaande link door de voorbeeldgebieden in Overijssel.

Voorbeeldgebieden van Overijssel

Landschapsmatrix en tijdsvensters

In een landschapsmatrix is met blokken weergegeven wanneer een cultuurlandschap globaal op komt zetten en (eventueel) weer verdwijnt en wordt opgevolgd door een ander cultuurlandschap. Onder de landschapsmatrix projecteren we drie tijdsvensters. Eén tijdsvenster met de ‘prehistorische’ bewoning binnen het dorpslandschap (<800 na Chr.), één tijdsvenster vanaf het ontstaan van onze huidige dorpen en buurtschappen (800 - 1850) en één tijdsvenster met de recente landschappelijke ontwikkelingen (1850 - heden), zoals heideontginningen voor de bosbouw en ruilverkavelingen voor de ontwikkelingen in de landbouw.

Dorpslandschappen

Met de Dorpslandschappen zetten we de oorspronkelijke dorpsgrenzen weer op de kaart. Vroeger wist elke dorpsbewoner precies waar zijn eigen dorp eindigde en het volgende dorp begon. Ook al was die grens alleen een glooiing in het landschap, een opgeworpen wal of een aaneenschakeling van grenspaaltjes. Het was de basis van waaruit je als dorpsbewoner tegen de wereld aankeek. Grenzen als deze zijn echter in de vergetelheid geraakt, vervaagd en soms zelfs geheel verdwenen. We willen ze weer onder de aandacht brengen, zodat dit de lokale identiteit kan aanwakkeren.

“Het creëren van besef van waarde doen we het liefst op lokaal niveau. Met mensen die wonen, werken of recreëren in hun ‘eigen’ landschap.”

Eibert Jongsma, manager bij Landschap Overijssel

Ambities

Met onze aanpak hopen we in de maatschappij een besef van waarde te creëren. Het is onze missie om erfgoed te beschermen, te beheren en te ontwikkelen. Dat zal verbinding opleveren tussen inwoners van dorpen.

Lees het volledige document: Erfgoedvisie (PDF)

Steek je handen uit de mouwen!

Goed voor mens en natuur

Word vrijwilliger

Weet wat jij kan doen!

Kennis over jouw landschap

Leren

Geef om natuur en landschap

Doe een gift

Doneren