Ruim 42.000 woningen komen er tot 2030 bij in Overijssel, volgens de regionale woondeal. Daarnaast liggen er opgaves op het gebied van klimaat, biodiversiteit, bosaanleg, stikstof en duurzame landbouw. Wij willen als stichting Landschap Overijssel voorkomen dat er een gevecht om de ruimte ontstaat, waarin natuur en landschap aan het kortste eind trekken.
We zijn ervan overtuigd dat al deze opgaven hand in hand kunnen gaan, maar dat vraagt anders denken. De woonopgave moet binnen de bebouwde kom worden opgelost. Bijvoorbeeld in leegstaande panden en op braakliggende terreinen. Is bouw in landelijk gebied onvermijdelijk, dan moet het terughoudend gebeuren. Pas op voor sluimerende uitbreiding en laat ruimte voor groen. Ook in de stad.
Groen zorgt voor verkoeling, is goed voor de biodiversiteit, zuivert lucht en voorziet in plekken voor recreatie. Veel bouwplannen voor woningen en bedrijventerreinen zijn tegenwoordig natuurinclusief. Dat is positief. Maar te vaak zien we dat de natuur in de praktijk een sluitpost is en er uiteindelijk een strookje compensatienatuur resteert. Dat is absoluut onvoldoende om de klimaat- en natuuropgaven te realiseren.
“Kijk hoe je het hele gebied ecologisch en landschappelijk kunt opwaarderen en daar de woonopgave in kunt meenemen. Verbeter de waterhuishouding, plant een bos en leg ecologische verbindingszones aan.”
Wooninclusief natuurgebied
Nieuwbouw in het buitengebied moet de natuur significant versterken. Creëer niet alleen een natuurinclusieve woonwijk, maar draai het om. Creëer een wooninclusief natuurgebied. Neem de natuuropgave als uitgangspunt in plaats van de woningbouwopgave of de economische opgave. Kijk hoe je het hele gebied ecologisch en landschappelijk kunt opwaarderen en daar de woonopgave in kunt meenemen. Verbeter de waterhuishouding, zodat het gebied langer water vasthoudt. Plant een bos voor CO2-opslag. Leg ecologische verbindingszones aan om de biodiversiteit te versterken. Deze integrale aanpak verbetert de kwaliteit van de natuur én van het wonen. Door groot te denken en slimme combinaties te maken, kunnen woonplezier en nieuwe natuur hand in hand gaan."
Zorgen over de woonwijk Eschmarkerveld bij Enschede
Landschap Overijssel is bezorgd over de plannen voor de woonwijk Eschmarkerveld in Enschede. Deze is ingetekend tegen een belangrijke ecologische verbindingszone aan. Veel diersoorten gebruiken deze verbinding om van het ene naar het andere natuurgebied te komen, wat belangrijk is om populaties gezond te houden. Ook de gewenste aanleg van een fietsbrug en fietssnelweg drukt op het natuurgebied. In de natuur wonen is een groot pluspunt voor de nieuwe bewoners, maar zij vormen tegelijkertijd een bedreiging voor het natuurgebied en zijn bewoners. Denk aan verstoring door licht en geluid, of de invloed van huisdieren, zoals loslopende honden of katten die ’s nachts op rooftocht gaan.
Dit spanningsveld bespreekt Landschap Overijssel nu met de gemeente Enschede. Samen kijken we naar mogelijkheden om de woonopgave in te vullen en tegelijkertijd als een goede buur de aangrenzende natuur te versterken. Dit kan bijvoorbeeld door de ecologische verbindingszone te versterken, goede faunavoorzieningen onder wegen aan te leggen en niet het hele natuurgebied open te stellen voor recreatie. In het Groenambitieplan Enschede 2050 streeft de gemeente naar een groot groen park, dat ruimte biedt voor mens, plant en dier. Deze woonwijk is een mooie kans om daar invulling aan te geven.
Tegen de uitbreiding van businesspark XL2 bij Almelo
De aanleg van businesspark XL in Almelo is een grote inbreuk geweest op het kleinschalige Twentse landschap. Nu liggen er plannen voor businesspark XL2, dat voor nog meer schade zal zorgen. Temeer omdat het naast ons natuurterrein De Doorbraak ligt. Ook speelt bij dit bedrijventerrein – anders dan bij woningen – de vraag of het maatschappelijk wenselijk is. Willen we in Overijssel enorme distributiecentra voor Chinese spullen neerzetten die de wegwerpmaatschappij voeden en voornamelijk werkgelegenheid bieden aan arbeidsmigranten?
Als tegenstander van businesspark XL2 hebben een zienswijze opgesteld, die we gebruiken om in gesprek te komen met gemeente en provincie. We willen hen in een vroeg stadium laten zien dat het ook anders kan en er flinke versterking van de natuur nodig is. Leiden onze gesprekken tot niets en worden belangen van natuur en landschap te heftig geschaad met deze nieuwbouw, dan zullen we overwegen juridische stappen te zetten. Maar liever regelen we het samen goed aan de voorkant, uitgaande van de gezamenlijke wens en noodzaak voor een natuurinclusieve samenleving.
