Groene energie

Het meest effectief is het verkleinen van ons energieverbruik. De impact op het landschap kan aanzienlijk verminderd worden door maximaal in te zetten op energiebesparing. Voor elke één Petajoule die wordt bespaard, hoeven er drie Petajoule minder te worden opgewekt. Dat heeft te maken met de grote verliezen die optreden bij de productie, het transport en de omzetting van fossiele brandstoffen naar energie, het gebruik. Besparen is dus enorm lonend! (bron: CvR).

Naast energiebesparing pleiten wij voor het stimuleren van kleinschalige opwekking van duurzame energie voor lokaal gebruik. Aan de hand van de zonneladder moet maximaal worden ingezet op locaties met weinig tot geen effecten op het landschap. Hieronder valt energie op daken (woningen, bedrijven, scholen, stallen etc.) maar ook parkeerterreinen of geluidsschermen.

Volgens berekeningen van Natuur & Milieu kan Nederland tot wel 40% van zijn elektriciteit van zonnepalen op daken halen. Zonnepanelen op daken en langs infrastructuur hebben daarom grote voorkeur boven zonnepanelen in het landschap.

De opgave die overblijft is nog steeds enorm. We beseffen daarom dat de energietransitie een ruimtelijke impact heeft op het Overijsselse landschap en dat het landschap hierdoor ingrijpend zal veranderen.

Op dit moment staat de kwaliteit van het landschap en staan de hoeveelheid landschapselementen meer onder druk door de intensivering vanuit de landbouw, maar ook vanwege stads- en dorpsuitbreidingen. Het landschap kan en mag daarom niet ook de rekening betalen van de energietransitie.

"Welke parasol bindt fijnstof, dempt het stadslawaai, houdt regenwater in de bodem vast, zuivert de lucht en slaat CO2 op? Juist, een boom. Als we de klimaatverandering en haar effecten willen beperken, laten we dan goed naar de natuur kijken – het kan heel simpel zijn." - Lodewijk Hoekstra, NRC 2 aug 2018

Het landschap kan wel een aanzienlijke bijdrage aan een oplossing leveren voor deze maatschappelijke opgave. Voor ons is het belangrijk dat we tegelijkertijd investeren in het landschap, zodat het de robuuste en duurzame bijdrage ook in de toekomst kan blijven leveren en mens, plant en dier in het landschap kunnen blijven leven en het beleven. We willen daarom dat deze energietransitie dusdanig wordt vormgegeven dat het altijd een substantiële bijdrage levert aan de kwaliteit van het landschap. Met de juiste randvoorwaarden wordt de energietransitie juist een kans voor behoud en ontwikkeling van het landschap.

Onze stelling is daarom: initiatieven met betrekking tot duurzame energie moeten passend zijn bij de draagkracht van het landschap en moeten altijd gekoppeld zijn aan substantiële landschapsversterking. Hierdoor snijdt het mes aan 2 kanten: enerzijds maken we ruimte voor opwekking van duurzame energie. Anderzijds zorgen landschapselementen voor het remmen van de klimaatverandering en het vergroten van lokaal draagvlak.

Bij windenergie heeft clustering van windenergie met infrastructuur de voorkeur (langs snelwegen, spoor, kanalen, hoogspanningsmasten). Bij zonne-energie attenderen wij op de zonneladder. Grootschalige zonneparken (>5ha) zijn niet wenselijk in kleinschalige landschappen. De maat van de parken moet passend zijn bij het landschapstype.

Wij zijn kritisch op het plaatsen van duurzame energiebronnen in of nabij natuurgebieden. De impact is groot en op dit moment zijn er nog veel onzekerheden over de effecten. Het vraagt om een integrale benadering.

Substantiële langjarige landschapsversterking is een vereiste ter compensatie van de landschappelijke impact van duurzame energie-opwekking en als bijdrage voor het remmen van klimaatverandering. Dat kan door aanleg en beheer van landschapselementen. Compensatie dient te zijn uitgevoerd voorafgaand aan de ingebruikneming van het wind- of zonnepark.
Windenergie:
- Grote windmolen: per windmolen minimaal 10ha landschapsherstel passend bij het landschappelijk karakter van de streek. Bij deze berekening is gebruik gemaakt van de gedragscode van de NWEA.
- Kleine windmolen (<15m masthoogte): een relatief kleine windmolen is eenvoudiger in te passen in het bestaande landschap. Wij achten een compensatieopgave van 500m2 landschapsherstel of -ontwikkeling per windmolen reëel.
Zonneparken:
Toepassing van de Handreiking Kwaliteitsimpuls Zonnevelden van de provincie Overijssel waarbij concreet minimaal 30% van het oppervlakte van het zonnepark aan groenblauwe dooradering wordt toegevoegd aan het landschap buiten het zonnepark.

Langjarige juridische borging van behoud en beheer van de compensatiemaatregelen in bestemmingsplan met bijbehorende handhaving.

(Echte) maatschappelijke participatie is een vereiste. De streek moet zich letterlijk verbinden aan het initiatief en kunnen meeprofiteren door middel van maatschappelijke baten die de leefbaarheid van het landelijk gebied bevorderen.