Klein agrarisch erfgoed, denk aan hooibergen, schaapskooien en schöppes (schuren), vertelt vaak veel over de geschiedenis van een plek. Vooral in het Twentse boerenlandschap zijn het kenmerkende selementen. Helaas dreigen ze op veel plekken te verdwijnen. Landschap Overijssel zet zich in voor behoud en herstel van dit erfgoed.
Kleinschalig, agrarisch cultuurlandschap
Kleinschalig, agrarisch cultuurlandschap; zo noemen we een landschap met bijvoorbeeld knotwilgen, hakhoutbosjes, houtwallen en singels. Een landschap waar je ook hooibergen, schaapskooien en schöppes aantreft. Niet alleen dieren en planten voelen zich prettig in een ‘beschut’ landschap, ook voor bewoners heeft zo’n gebied grote natuurwaarde. Nadeel is dat het beheer van kleine landschapselementen vaak kostbaar en tijdrovend is. Het is de kunst om een goede balans te vinden tussen behoud van karakteristieke landschapselementen, de eisen van de huidige tijd en wensen van bijvoorbeeld boeren en bewoners.
Kleinschalig kampenlandschap rond Markelo
Markelo is een goed voorbeeld van kleinschalig cultuurlandschap. Het gebied rond Markelo kenmerkte zich vroeger door veel ‘kampen’, kleinschalige percelen met ronde vormen die gescheiden werden door houtwallen. Wanneer je het huidige landschap vergelijkt met historische kaarten, valt op dat veel houtwallen zijn verdwenen en dat percelen zijn samengevoegd. Gelukkig zijn ook kenmerkende elementen uit het vroegere landschap behouden gebleven, zoals oude boerenerven met schaapskooien, schöppes (schuren) en hooibergen.
Herstel schaapskooi Markelo
Schaapskooien zijn, naast schöppes en hooibergen, kenmerkende elementen in het Markelose landschap. Veel van deze schaapskooien zijn al verdwenen. Op dit moment staan er in Markelo nog twaalf, waaronder schaapskooi 'Jan Baas'. De eigenaar voert geen actief boerenbedrijf meer maar wil het erf graag zo goed mogelijk in stand houden. De schaapskooi had een flinke opknapbeurt nodig. In 2022 is de kooi hersteld binnen ons project 'Klein Twents erfgoed' met hulp van Monumentenwacht, stichting Maarkels landschap en vrijwilligers.
Hooiberg Markelo
Ook hooibergen zijn kenmerkende elementen in het Twentse boerenlandschap die dreigen te verdwijnen. In Markelo staat nog een mooi authentiek exemplaar dat deel uitmaakt van een boerenerf. Het betreft een vierroedige hooiberg met tasvloer (waar de oogst wordt opgetast) en een 'sporenkap' (volgens traditionele methode zijn wilgentwijgen aangebracht op rietlatten). Om de hooiberg voor de toekomst te behouden, is o.a. de kap opnieuw bedekt en zijn dragende wanden aangebracht.
