Onze omgeving zit barstensvol elementen die onze voorouders er in hebben ‘gezet’. In elke regio weer wat anders, omdat je een veengebied nu eenmaal niet op dezelfde manier kunt inrichten als een zandgebied. Zo kreeg elke streek z’n eigen gezicht, door combinaties van grote en kleine 'bouwsels' als bruggetjes, grenspalen, kerkepaden tussen akkers, weilanden, beken, moerassen of dijken. De mensen die er zijn opgegroeid voelen zich er voor altijd mee verbonden.
Klein (gebouwd) erfgoed, denk aan bruggetjes, waterputten, kerkenpaden en lanen, vertelt vaak veel over de geschiedenis van een plek. Het zijn kenmerkende elementen voor bepaalde landschapstypen. Helaas dreigen ze op veel plekken te verdwijnen. Landschap Overijssel werkt samen met o.a. Monumentenwacht om dit erfgoed te herstellen en onder de aandacht te brengen. Een paar voorbeelden.
Bruggetje van Bartje - Reest
Van sommige plekken weten we dat er al eeuwenlang een bruggetje is geweest. Zoals in het Reestdal. Het gebied rond de Reest bestond in de vroege middeleeuwen uit veenmoerassen en smalle dekzandruggen. Boerengezinnen probeerden in deze ruigte een bestaan op te bouwen. Verspreid over het landschap ontstonden kleine buurtschappen. Het eerste kerkje werd in 1236 gebouwd. Kerkgangers vanuit de weide omgeving moesten uren door het ruige landschap lopen om de kerk te bereiken. Zo ontstonden kerkenpaden, vaak slingerend door het landschap. Het Bruggetje van Bartje werd in de 13e eeuw aangelegd om kerkgangers uit buurtschappen aan de Drentse zijde van de Reest ook toegang te bieden tot het houten kerkje aan de Overijsselse kant. In 2021 werd een historische tekening uit 1846 van het bruggetje gevonden in het archief van Historisch Centrum Overijssel:
Hoge vonder bij Deurningen
Het 'hoge vonder' was een bruggetje over de Deurninger beek waarover de kerkgangers naar de kerk liepen. Het is een begrip geworden in Deurningen. Vermoedelijk is het bruggetje geplaatst n.a.v. de bouw van de eerste RK kerk in 1786 -1787 in Deurningen. Van 1942 tot 1948 vond de ruilverkaveling plaats. De kleine strookjes land op de es werden verkaveld in een aantal grote percelen. De loop van de (toen slingerende) Deurningerbeek werd in die tijd recht gemaakt voor een betere waterafvoer en brug en kerkpad zijn verdwenen. Binnen het project 'Klein Twents Erfgoed' van Landschap Overijssel is het bruggetje herplaatst en een deel van het oude kerkpad hersteld, zodat bewoners en bezoekers deze oude route weer kunnen lopen. Inmiddels is de loop van de beek gelukkig ook weer teruggebracht tot de oorspronkelijke, meanderende stroom. Hierdoor is de natuur zich volop aan het herinrichten. .
