Vasse: Dal van de Mosbeek 7km

Natura2000

In de omgeving van Vasse liggen een aantal prachtige Natura 2000 gebieden. Ze zijn onderdeel van een Europees netwerk van beschermde natuurgebieden. Hier wil men door het nemen van gerichte maatregelen het verlies van planten en dieren tegengaan en herstellen.

Roezebeek en Hazelbekke

Deze route loopt onder andere langs het stroomgebied van de Roezebeek en de Hazelbekke, allebei onderdeel van het Natura 2000-gebied Dal van de Mosbeek - Springendal. De Hazelbekke drijft de prachtige watermolen De Mast aan, die even verderop langs deze weg staat.

Kalkrijk water

De brongebieden van beide beekjes kennen een prachtige vegetatie, mede door het kalkrijke water dat hier omhoog borrelt. Het beheer van deze gebieden is in handen van Landschap Overijssel, Staatsbosbeheer en Natuurmonumenten.

Vergezicht vanaf de Braamberg

De Braamberg is een 76 meter hoge heuvel, gelegen tussen de Tutenbergweg in het noorden en de Braambergweg in het zuiden. Het behoort met die hoogte tot de hoogste punten van de provincie Overijssel.

Stuwwal

De Braamberg geeft een prachtig uitzicht op de westelijke stuwwal Holterberg. De afstand tussen beide stuwwallen is ca. 40 km, met daartussen Almelo als laagst gelegen plaats. Textielbaron Jannink uit Enschede vertoefde graag in z'n vrije tijd op de Braamberg.

Buitenverblijf

Hij bouwde op de Braamberg een riant buitenverblijf met uitzicht op de Holterberg en lager gelegen terrein. Echter in het oorlogsjaar 1944, brandde het buitenverblijf geheel af. De brand werd veroorzaakt door de Duitse bezetter die bang was dat dit mooie huis als uitkijkpost ging functioneren.

Spechten

Het bos is rijk aan spechten, waarbij vooral de aanwezigheid van de kleine bonte specht in grote getale opvalt. Andere karakteristieke soorten zijn wespendief, havik, fluiter en de appelvink. Geregeld worden raven opgemerkt, maar of ze hier broeden, is de vraag.

Erve Scholte, Schaapskooi

Een bijzonder gebouw in Hezingen is de schaapskooi van Erve Scholte. Het is een monument, een vakwerkgebouw met baksteen en leem. De topgevel is met stro bekleed.

Uitzicht

Het uitzicht dat je in dit deel van de wandeling hebt, is kenmerkend voor het Dal van de Mosbeek. Een prachtig beeld van Michiel Pothoff verscheen in het boek De Landschappen van Overijssel.

Dal van de Mosbeek

In het Dal van de Mosbeek liggen meerdere bronnen. Het is een nat gebied. Dat komt doordat de bodem uit keileem bestaat, een mengsel van keien, leem, zand en grind. Keileem is slecht doorlatend voor (regen)water. Het Dal van de Mosbeek is een zeer waardevol natuurgebied.

Gele kwikstaart

Met wat geluk kun je de grote gele kwikstaart zien. Deze opvallende knalgele vogel eet graag insecten langs de beek.

Dotterbloem

In het voorjaar bloeien hier de opvallende dotterbloemen met hun prachtige gele schoteltjes. Langs de houtwallen vind je bosanemonen die witte tapijtjes vormen. In dezelfde periode begint ook het goudveil te bloeien.

Goudveil

Goudveil is een zeldzame plant. Het groeit langs natte beekoevers en zompige bronbossen. Plantenkenners knielen er graag voor neer, want in Nederland is het een zeldzaamheid. Daar waar het groeit, kan het flinke oppervlakten bedekken.

Watermolen Frans

Begin 1700 is op deze plek een papiermolen gebouwd. In 1870 verbouwde molenaar Frans hem tot korenmolen en bakkerij. Het molenaarsgezin woonde in de boerderij naast de molen. Als de molen open is, kun je het verhaal over het molenaarsleven ontdekken.

Beernsgeert

De laatste beroepsmolenaar Gerard Frans ('Beernsgeert') had samen met Marie een groot gezin met 10 kinderen. Gerard was ook boer. Hij had koeien en paarden en verbouwde graan, aardappels, bieten en knollen voor het vee.

Bedrijvige molenaar

Met een dubbele baan had Beernsgeert een druk leven. Daarom sloot hij allerlei apparaten op het waterrad aan: een karnmolen, cirkelzaag, wasmachine, slijpsteen, en nog veel meer...

Maaldemonstraties

Vrijwillige molenaars geven op zondag maaldemonstraties, afwisselend bij Frans of Bels. Regelmatig zijn er ook andere leuke activiteiten voor jong en oud bij de molen. Kijk hiervoor op de website van Landschap Overijssel:

Activiteiten

Watermolen Bels

Hier stonden ooit 2 watermolens. In 1725 werd een papiermolen gebouwd op de oever waar nu het restaurant staat. Deze maakte deel uit van een florerende papierindustrie waarbij ze uit lompen papier maakten. Toen de papiermakerij steeds minder opbracht, is de molen in 1860 omgebouwd tot korenmolen.

Chicoreimolen

In 1845 kwam een chicoreimolen op de andere oever. Chicoreiwortels werden gemalen en gebrand om er koffie van te zetten. Chicoreikoffie was toen populair voor mensen voor wie echte koffie te duur was.

Theeschenkerij

In 1916 kocht Jannes Bels, paardenhandelaar uit Vasse, het molencomplex en werd ook de chicoreimolen een korenmolen. Sinds 1958 is Landschap Overijssel eigenaar. Na een grondige restauratie startte de familie Bels in 1962 Theeschenkerij Watermolen Bels, nu uitgegroeid tot volwaardig restaurant.

Maaldemonstraties

Op zondagmiddag geven molenaars maaldemonstraties, afwisselend bij Watermolen Bels en Frans.

Bezoekerscentrum

Welkom in het Bezoekerscentrum Dal van de Mosbeek! Het bestaat uit Infocentrum IJs & Es, Watermolen Bels en Watermolen Frans. In het onbemande Infocentrum IJs & Es wordt het verhaal van Noordoost-Twente op beeldende wijze verteld. Het heeft dezelfde openingstijden als Restaurant Watermolen Bels.

Kracht van het ijs

Na de IJstijd stuwde het ijs de grondlagen in Twente met enorme kracht voor zich uit. De vorm van infocentrum IJs & Es verbeeldt de kracht van het ijs. Binnen vind je informatie over het ontstaan en de vroege bewoning van dit deel van Twente, een gebied waar veel prehistorische vondsten zijn gedaan.

Watermolens

Afwisselend in Watermolens Bels en Frans geven de molenaars op zondagmiddag maaldemonstraties. Ook erg leuk voor kinderen. Als Watermolen Frans open is, kun je de expositie over de geschiedenis van de molen en het molenaarsleven bekijken.

Bijzondere natuur

Natuurgebied Dal van de Mosbeek is een beschermd Natura2000-gebied. De grond bestaat uit keileem en dekzand waardoor bronnen met kalkrijk grondwater ontstaan zodat er bijzondere planten groeien. Om het bronnenlandschap te behouden, neemt Landschap Overijssel maatregelen om verdroging tegen te gaan.

Bezoek Dal van de Mosbeek Routes Landschap Overijssel

Bekkescheid

'Bekkescheid' is Twents voor 'beekscheiding'. Hier werd ooit een kunstmatige beek gegraven die de droge delen van de marke Mander van water moest voorzien. Het Bekkescheid werd voor het eerst genoemd in 1643 in oude Markeboeken.

Ruzie

Sinds die tijd was het een voortdurende bron van ruzie over welke boer hoe vaak en hoe lang zijn grond mocht bevloeien. Van de gegraven beekloop zie je nu niets meer terug. Van het oude waterverdeelpunt is alleen een zandstenen fundering over en je ziet nog een gemetseld muurtje.

't Kruudnhöfke

Achter de kerk in Vasse bevindt zich in de tuin van een voormalig nonnenklooster een kruidentuin. Deze tuin, ’t Kruudnhöfke genaamd, is zo’n 600 m² groot. De Natuurwerkgroep Vasse, een onderdeel van de stichting Historische Kring Vasse, Mander, Hezingen, beheert deze tuin en verzorgt er excursies.

De kruidenperken bevatten zo’n 150 soorten planten; kruiden, die geneeskrachtig zijn, lekker ruiken, of goed in de keuken te gebruiken zijn. Verder staan er allerlei sierplanten, verfplanten en oude rozen. De diverse soorten zijn voorzien van bordjes met de wetenschappelijke en Nederlandse namen.

De kerk

Sinds 1803 heeft Vasse een eigen parochie. In 1860 startte de bouw van de HH Joseph en Pancratiuskerk. Toen de haan op 68 m hoogte werd het kerkbestuur getrakteerd op 2 hammen, een halve ton bier en brood met boter.