Stuifzand en droge heide zijn schaars in Europa. Daarom is de Lemelerberg aangewezen als beschermd Natura 2000-gebied, of wel topnatuur. Vanaf dit rolstoelpad geniet je volop van bos, heide en andere natuur op de Lemelerberg.
Startpunt: Theehuis Lemelerberg, Kerkweg 32 , 8148PZ Lemele Parkeerplaats aanwezig
Volledig verhard rolstoelpad
De oorsprong van dit bergachtige natuurreservaat ligt een flink eind terug in de tijd, in de voorlaatste ijstijd, ruim 150.000 jaar v. chr. baanden metersdikke gletsjers zich via Scandinavië een weg naar zuidelijke oorden.
Met ongekende kracht werd zand en grind door deze gletsjers vooruitgeschoven. Ten oosten en westen van de huidige Lemelerberg kropen ijstongen langzaam omhoog. De gletsjers duwden als reusachtige bulldozers de bevroren grond opzij.
Op die manier ontstonden in het landschap hoge stuwwallen, ontstaan door gekantelde bodemlagen waaronder de Lemelerberg.
Op de berg ligt een Dikke Steen, een enorme zwerfkei die meer weg heeft van een rots in een door bomen omringde kuil. Onderzoek maakte duidelijk dat het gaat om een steen van een Zweedse granietsoort.
De stenen leeuw achter het restaurant is het symbool van de Nederlandse onafhankelijkheid in 1813 na de Franse tijd. Dit standbeeld staat er sinds 1913.
Boven op de Lemelerberg, vlakbij het restaurant, kun je heerlijk spelen in speelbos 'In het hol van de leeuw'. Er is van alles te beleven. Klim naar een hoge boomstoel, zwaai aan de touwen, verstop je in de boomhut of kruip door rioolbuizen.
Moe van het spelen? In het bos hangen hangmatten waar je lekker in kunt liggen. Het speelbos is leuk voor kinderen van 4 tot 12 jaar.
Hoog op zijn sokkel zit de rode leeuw. Hij waakt over de Lemelerberg en kijkt uit over Park 1813. Maar hoe komt die leeuw daar? In 1893 ging het slecht in de Nederlandse steden. Grote gezinnen leefden in armoede in kleine ongezonde stadshuizen.
De 'Oranjebond van Orde' wilde de arme stedelingen hoop en werk bieden om aan het troosteloze bestaan in de stad te ontsnappen. De bond kocht woeste gronden op om deze te laten bewerken door stedelingen. Zo werden onder andere de lanen en paden aangelegd en ontstond een mooi park.
Met als sluitstuk de leeuw die als waakhond van de Oranjebond uitkijkt over het park richting sterrenbos. Ter ere van het 100-jarig bestaan van het Koninkrijk der Nederlanden in 1913 kreeg het park de naam 'Park 1813' .
Op de Lemeleberg zie je her en der jeneverbessen tussen de heide. Jeneverbesstruiken houden van arme zandgrond, zoals je die hier vindt.
Deze bedreigde inheemse coniferensoort is in de streek bekend onder de naam 'Dampol'n'. De jeneverbes spreekt tot de verbeelding. Zodra de schemer invalt, lijken de struiken beangstigend veel op silhouetten
Zo traag als een jeneverbes groeit, plant hij zich ook voort. Pas 3 jaar na bestuiving komen er rijpe bessen en die kiemen vrijwel niet. In Nederland heeft de jeneverbes een halve eeuw lang bijna geen kiemplanten voortgebracht. De laatste 10 jaar verschijnen gelukkig weer nieuwe planten.
Onderdeel van Park 1813 is het sterrenbos: 8 paden komen samen in het middelpunt en vormen zo een ster. Vroeger diende zo'n sterrenbos vaak voor de jacht. Vanuit het midden had je goed zicht op overstekend wild. Dit sterrenbos werd niet aangelegd voor de jacht, maar vanwege de aantrekkelijke vorm.
In 2013 is Park 1813 - inclusief sterrenbos - hersteld door Landschap Overijssel. Sindsdien ligt middenin de ster 'Het Levensbos'. Hier kun je, net als 100 jaar geleden, een mooi of verdrietig moment gedenken. Een plek om naar terug te keren of gewoon als gebaar voor een groene toekomst.
In het Levensbos kun je een beuk, eik, zoete kers of linde planten. Elke boom heeft zijn eigen symbolische betekenis en is waardevol voor het leven op deze plek. Hiermee is het sterrenbos een plek voor bezinning, gedachtenis en reflectie geworden.
Meer over Groen gedenkenAls je op zonnige plekken hier een reptielachtige ziet wegschieten in de heide, heb je grote kans dat het de zandhagedis is. Zand of droge hei, dat is waar de zandhagedis van houdt.
De zandhagedis is de grootste hagedis van Nederland. Zijn lengte inclusief staart is ongeveer 16 tot 20 centimeter. Het wijfje heeft donkerbruine flanken met een rij lichte, donkeromrande vlekjes en een lichtbruine rug. De mannetjes hebben groene flanken en buik.
De zandhagedis jaagt op alles wat beweegt en in zijn bek past. ’s Nachts en als het koud en vochtig is, schuilt hij in een holletje. De wijfjes leggen hun eitjes in het zand, zodat de zon ze kan ‘uitbroeden’. De konijnen zorgen ervoor dat er nog zandige stukken te vinden zijn in dit gebied.
Een speciale groep vrijwilligers van De Vliegende Brigade helpt de zandhagedis een handje en maakt op verschillende plekken 'eiafzetplekken' op de Lemelerberg. En die plekken zijn volop in gebruik! Ben je hier in de zomer? Let dan goed op; je ziet regelmatig zandhagedissen op en langs de paden.
In de eenzame bomen op de heide zit regelmatig de klapekster te loeren op zijn prooi. Deze zangvogel gedraagt zich als een roofvogel. Hij vangt hagedissen, veldmuizen, kleine vogels en grote insecten.
Zie je een hagedis in een 'takvork'? Dat is het werk van de klapekster. Hij heeft de gewoonte zijn soms nog levende prooien aan doornen of prikkeldraad te prikken; zo bewaart hij zijn voedselvoorraad.
Theehuis De Lemelerberg met huisgemaakte appeltaart. Adres: Kerkweg 32, Lemele. Openingstijden: zie website.
Website Theehuis LemelerbergRoute gemaakt door Landschap Overijssel
Maak Overijssel groener en gezonder. Al vanaf €7,50 bescherm jij één vierkante meter natuur.
Help mee!