Hilligenpad dag 3

Middeleeuwse burcht

Deze derde pelgrimsdag begin je op een markante maar nog mysterieuze locatie uit de Twentse geschiedenis. Verscholen in de bossen zie je misschien resten van een middeleeuwse burcht, de Hunenborg. Wetenschappers dateren de burcht voorzichtig zo rond 1150.

Archeologisch onderzoek

Archeologisch onderzoek laat zien dat dit mogelijk resten zijn van een van de oudste kastelen van Nederland. Eind 2015 is Landschap Overijssel nieuw archeologisch onderzoek gestart om meer te weten te komen over de burcht.

Mysterieus

Bijzonder is in ieder geval dat het waarschijnlijk om een vroegmiddeleeuws kasteel gaat, waar nooit iets anders overheen gebouwd is. Maar er is nog veel onbekend over de geschiedenis; een mysterieuze plek...

Landkruis op 'n Boaken

Hier aan de voet van de Zonneberg in Agelo staat het landkruis op ’n Boaken. In 1738 werd de Ageler Es getroffen door hevig onweer; de hele oogst ging verloren. De boeren waren ervan overtuigd dat God hen strafte voor hun gebrek aan naastenliefde.

'Brooduitdeling nieuwe stijl'

Daarom werd vanaf 1739 jaarlijks een gebedsdienst gehouden bij 'n Boaken met brooduitdeling voor de armen. In 1955 bleek dat er geen animo meer was voor deze traditie en stapte men over op een ‘brooduitdeling nieuwe stijl’; voortaan werd geld ingezameld voor het goede doel.

Tradities

Frappant hoe zo’n gewoonte jaar in jaar uit wordt doorgegeven aan familieleden en daardoor blijft bestaan. Is er in jouw familie of woonplaats zo’n oude traditie? En in hoeverre is dat waardevol om door te geven?

Vloggeln

Het ‘vlöggeln’ is - net als de brooduitdeling op de vorige plek - een belangrijke paastraditie voor Ootmarsum. Eerste Paasdag begint met een rondgang om de katholieke kerk door de Poaskearls; acht katholieke vrijgezelle mannen, gestoken in een beige regenjas en met gleufhoed op het hoofd.

Brandstapel

Gezamenlijk zingen ze paasliederen. Later in de middag begint het daadwerkelijke vlöggeln: bewoners – en vaak ook veel toeristen – komen bijeen bij de boaken, de brandstapel op de Paaskamp. De Poaskeals arriveren en lopen om de boaken, geven elkaar een hand en lopen al zingend richting centrum.

Verrijzenis

Bij het eindpunt op het marktplein worden de kinderen driemaal opgetild, waarbij driemaal ‘hoera’ wordt geroepen. Dit optillen symboliseert de verrijzenis van Jezus Christus. Later op de avond wordt het paasvuur aangestoken

Molenbeek

Hier stroomt de Molenbeek. Een prachtige beekje met een orchideënrijk hooiland. Beheerd in samenwerking met vrijwilligers uit Ootmarsum. De beek stroomt ook langs Molen de Oude Hengel, sinds enkele jaren in bezit van Landschap Overijssel.

Beekdal

Dit soort beekdalen als groene oases vlakbij de stad.

Oriënteertafel Kuiperberg

De oriënteertafel op de Kuiperberg werd met het oog op het opkomend toerisme in 1922 door de ANWB aangelegd. Landschap Overijssel restaureerde de tafel i.s.m. Monumentenwacht. Ook zijn bomen en struiken weggehaald, zodat er weer volop uitzicht is vanaf de Kuiperberg.

Joodse begraafplaats uit 1786

Naast de oriëntatietafel bevindt zich een joodse begraafplaats uit 1786. De joodse gemeenschap in Ootmarsum is nooit echt groot geweest, maar haar begraafplaats is nog steeds aanwezig. Dit komt doordat de wetten van het jodendom voorschrijven dat joodse begraafplaatsen niet geruimd mogen worden.

Terugblik

Hier op de berg kun je mooi terugkijken op de kilometers die je achter je hebt liggen. Ben jij iemand die vaak terugblikt? Of kijk je liever vooruit, naar wat nog komen gaat? Je kunt ook proberen je aandacht helemaal op het 'nu' te richten, bijvoorbeeld door aandachtig te kijken, ruiken of proeven.

Brongebied

Misschien heb je het al gevoeld in de kuiten; je loopt hier op de stuwwal tussen Mander en het Duitse Uelsen. Dit gebied vormde al vroeg een aantrekkelijke plek voor mensen om te wonen. In de prehistorie stak de stuwwal als een hoog en droog eiland uit boven de omliggende moerassen.

Kennis

Twee ijstijden staan aan de oorsprong van dit gebied. Het kruiende ijs duwde de ondergrond omhoog en vormde de stuwwal die bestaat uit keileem en dekzand. Door de combinatie van grondsoorten en het hoogteverschil ontstaan bronnen. Zo vertelt de geologische wetenschap ons waar het water vandaan komt

Offers

Hoe anders was dat 5000 jaar geleden toen de mens het zonder wetenschap moest stellen. Het geloof in goden hielp hen wellicht. Daarom brachten ze offers. In de natte gebieden hier zijn bronzen sieraden gevonden. Om te visualiseren hoe zo’n offerproces eruitzag, gebruiken we onze fantasie.

Godenrijk

Op de foto zie je een dochter uit de bronstijd. Binnenkort neemt ze afscheid van familie om in te trouwen bij een andere stam. Onder de waterspiegel vermoedt ze een godenrijk. Om de goden gunstig te stemmen, schenkt ze haar armband. In de hoop op een rijke levenspartner? Of een gezond nageslacht?

Höllweg

Holle wegen zijn ontstaan door een eeuwenlange wisselwerking tussen mens en natuur. In natte periodes sleet het afvloeiende water geulen uit, die door de mens in droge periodes met paard en kar bereden werden. Zo kwam de weg steeds dieper tussen twee hellingen te liggen.

Plateau stuwwal

Holle wegen komen onder andere voor bij hoger gelegen gebieden, bijvoorbeeld langs de randen van stuwwallen zoals hier bij Vasse. Deze holle weg gaat over het plateau van de stuwwal met aan beide zijden grafheuvels.

Vassergrafveld

Het Vassergrafveld is misschien wel het bekendste grafheuvelveld van Nederland. Het rijksmonument bestaat uit 20 grafheuvels uit de bronstijd. Overigens waren grafheuvels niet alleen begraafplaatsen. Ze dienden ook als plaats voor verering, oriëntatiepunt of afbakening van territorium.

Processie

Op de foto zie je een groep ernstige, misschien wel verdrietige mensen onder leiding van een sjamaan of geestelijk leider. Een processie zoals die bijvoorbeeld heeft kunnen plaatsvinden bij een begrafenis op weg naar de laatste rustplaats van een familielid of dierbare.

Grafgift

De groep houdt halt bij de grafheuvels. Die liggen net buiten het dorp, op een wat hoger gelegen zandrug. De overleden dierbare wordt bijgezet in de grafheuvel waarin ook zijn voorouders zijn begraven. Wellicht krijgt hij een grafgift mee. Een bijl? Of een beker, voor de dorst in het hiernamaals?