Weten hoe een groot deel van Salland er tot eind 19e eeuw uitzag? Wandel dan eens door het Boetelerveld bij Raalte. Ervaar rust, ruimte en openheid in dit enig overgebleven natte heidegebied in Salland. Door de bijzondere omstandigheden van nat en schraal zijn er veel zeldzame planten en dieren.
Startpunt: Schoonheetenseweg, Raalte Parkeergelegenheid achter Schoonheetenseweg 19 Het pad volgt grotendeels een gemarkeerde gele en deels blauwe route: Cramersroute 5 km en/of Weideroute 4 km.
Neem laarzen of waterdichte schoenen mee, het kan nat zijn. Zeker in de herfst en winter is de route zonder laarzen vrijwel niet begaanbaar.
De biodiversiteit (soortenrijkdom) in Europa gaat al jaren achteruit. Natura 2000 is een Europees netwerk van beschermde natuurgebieden. Doelstelling van Natura 2000 is het verlies aan soorten planten & dieren te stoppen en te herstellen. Zo willen we voorkomen dat de natuur steeds eenvormiger wordt
Het Boetelerveld is een Natura 2000-gebied. Het is het enige overgebleven natte heide- en veengebied van Salland, uniek in Nederland. Op je pad kun je schapen tegenkomen. Zij helpen met het beheer van de natte en vergraste heide. Ze eten 'pijpestrootje', gras dat de heide overwoekert.
Door de bijzondere omstandigheden van nat en schraal herbergt het Boetelerveld veel bijzondere planten en dieren. Zo doen bijzondere soorten als de nachtorchis, brede orchis en het melkviooltje het hier goed.
Hou je van vogels kijken? Hier zie je soorten die voorkomen in het open veld, in bos en langs bosranden. Aan de westkant is een vogeltrektelpost met hut, vogelkijker en informatiepanelen. Aan de andere kant, bij het Grote Rietgat zijn vaak watervogels te zien.
Wandelend over het dijkje zie je tussen de dopheide en de struikheide allerlei soorten grassen; tandjesgras, borstelgras, prachtige namen voor bijzondere grassen.
Tandjesgras is een grassoort met een harig tongetje op de overgang van bladschede naar bladschijf. De onderste kroonkafjes - verborgen onder de kelkkafjes - hebben aan de top drie opvallende 'tandjes'. Het gras groeit in dichte pollen.
Op deze plek is kort geleden de heide flink uitgebreid. Nu zie je hier regelmatig het heideblauwtje fladderen. Deze vlindersoort is nauw verbonden met de aanwezigheid van 'dopheide'. Tussen juni en augustus kan je ze zien vliegen.
De rupsen van het heideblauwtje leven samen met een mierensoort. Zowel de rups als de pop van de vlinder heeft klieren die een zoete stof afscheiden waar mieren dol op zijn. Daarom bouwen mieren hun nest vaak rond de pop.
“In de vliegtijd kan je op geschikte plekken omringd worden door wolken van heideblauwtjes die voor je uit of van je wegvliegen. ” - Michiel Poolman (Ecoloog Landschap Overijssel)
De levendbarende hagedis is afhankelijk van vochtige heide. Het bijzondere van deze hagedis is dat de eieren al in de buik van het vrouwtje uitkomen en de jongen dus levend ter wereld komen. Deze hagedissoort staat op de rode lijst; we zijn blij dat hij zich hier thuisvoelt en zich voort kan planten
Op het eerste gezicht lijkt het Boetelerveld een ‘normaal’ heideveld, zoals we er meerdere kennen op de Sallandse Heuvelrug. Maar de vochtige heide met veelal dopheide die je hier ziet, is schaars is en daar moeten we zuinig op zijn.
Dit ven heet 'Het Grote Rietgat'. Het ven is aan de oevers begroeid met oeverkruid. Het kruid verdraagt geen voedselrijke omstandigheden en staat op de rode lijst van zeldzame, sterk afgenomen plantensoorten.
Tussen de struiken zie je soms de bruine winterjuffers scheren over het water op zoek naar een prooi. Door hun bruine kleur lijken het wel vliegende strootjes.
Op het zandpad groeit de grondster, een zeldzame eenjarige plant. Hij lijkt een beetje op een ingewikkelde zeester. De plant gedijt op voedselarme zandgrond die in de winter regelmatig onder water staat. Je loopt er gemakkelijk langs, maar het loont de moeite even goed te kijken.
Boven de natte heide vliegt in de maanden juli tm oktober de zeldzame bandheidelibel. Deze libel staat op de rode lijst van bedreigde insecten. Zijn ideale leefomgeving is kwelwater en dat vindt hij hier.
Het water dat hier stroomt komt van de Sallandse heuvelrug. Vanaf daar stroomt het ondergronds naar de IJssel. Hier in het Boetelerveld komt het aan de oppervlakte.
Op de grens van bos en heide leeft het groentje. Deze vlindersoort is vanaf de jaren '70 van de vorige eeuw hard achteruit gegaan. Dat heeft met name te maken met de verbossing van de heide.
Bij de overgang van graslanden naar bos vind je zogenaamde 'struweelranden' - struweel is een ander woord voor struikgewas. Struweelranden zijn ideale leefgebieden voor o.a. broedvogels en insecten zoals vlinders. Het behoud van heide en struweelranden is voor het groentje van groot belang.
De parels van het Boetelerveld noemen we ze wel: de blauwe klokjesgentiaan, de kleine zonnedauw - een plant die muggen eet.. - en de bruine snavelblies. Bijzondere planten die goed gedijen hier in de open, natte heide.
Rechts van het pad leeft de kamsalamander in de waterpoelen. Hij dankt zijn naam aan de kam die het mannetje in het voorjaar op zijn rug draagt. De kamsalamander staat op de rode lijst als kwetsbare soort. De salamanders leven in poelen die deels in de zon en deels in de schaduw liggen.
De kamsalamander stelt nogal wat eisen aan zijn leefomgeving; zo moet ook onder water de beplanting goed ontwikkeld zijn. Op het land heeft de salamander voorkeur voor kleinschalige bospercelen afgewisseld met open vegetatie (begroeiing).
De route-app 'wandelen in Overijssel' is ontwikkeld door Landschap Overijssel. Wij beschermen, beheren en ontwikkelen natuur & landschap met kwaliteit voor mens, plant en dier zodat het er goed leven is.
Help mee bij de bescherming en ontwikkeling van het landschap in Overijssel en het onderhoud van wandel- en fietsroutes, zodat je kunt blijven genieten van dit mooie, afwisselende landschap.
Donateur worden?Route gemaakt door Landschap Overijssel.
Maak Overijssel groener en gezonder. Al vanaf €7,50 bescherm jij één vierkante meter natuur.
Help mee!