Erfgoed

Laagveen

Weerribben bij Kalenberg, laagveen
Weerribben bij Kalenberg' laagveen  Foto Studio Pothoff
N 52° 29.556' E 006° 12.077'

Laagveen bestaat uit dicht op elkaar gepakte, onverteerde plantenresten. Het ontstaat doordat planten die in ondiepe meren en lagunes groeien, afsterven en onder het grondwater terechtkomen. Hierdoor worden de plantenresten niet verteerd, maar blijven ze bewaard. Bij voldoende regenwater groeit veenmos boven het oppervlaktewater verder als hoogveen. Een uitgestrekt en boomloos veenlandschap is het gevolg daarvan. Door o.a. grootschalige ontginning zijn veel gebieden met laagveen verdwenen. Dat is jammer, want daarmee verdwijnt de leefomgeving van allerlei soorten planten, dieren en vogels.

Oorsprong laagveen

Het laagveenlandschap aan de westkant van de provincie Overijssel heeft in oorsprong dezelfde natuurlijke ontwikkeling gehad als het huidige hoogveenlandschap aan de oostkant. Daar vormden zich vanaf 6.000 jaar geleden tot omstreeks het jaar 1000 n.Chr. grote hoogveenkoepels, die als een dikke spons van veenmossen grote delen van het Overijsselse landschap bedekten.

Veerslootlanden Rouveen, laagveen
Veerslootlanden Rouveen, laagveen  Foto Studio Pothoff
Weerribben bij Kalenberg
Weerribben bij Kalenberg  Foto Studio Pothoff
Elzenbroekbos met laagveen en waterviolier
Foto Mark Zekhuis
Weerribben laagveen, veenhuisje
Weerribben laagveen, veenhuisje  Foto Gonny Sleurink
Weerribben Wieden, laagveen, rietsnijders
Weerribben Wieden, laagveen, rietsnijders  Foto Gonny Sleurink

Veen daalt tot benden NAP

Toch wordt tegenwoordig gesproken van het laagveenlandschap van Overijssel, zoals bij Giethoorn, Staphorst en Rouveen. Dat komt doordat het hoogveen in de loop van de middeleeuwen door menselijke invloed verdween; het veen daalde tot beneden NAP. Omdat het veen vanaf dan niet meer afhankelijk van regenwater maar van grondwater, spreken we van 'laagveen'. De term ‘laagveenlandschap’ slaat dus op de namiddeleeuwse toestand van de regio en niet op het oorspronkelijke veenlandschap.

Nationaal Park de Weerribben-Wieden

Nationaal Park de Weerribben-Wieden is het grootste aaneengesloten laagveenmoeras van Noordwest-Europa en bestaat tegenwoordig uit meren, sloten, weilanden, rietlanden en grote stukken laagveen dat samen een oppervlak heeft van 105 km2 (10.500 ha).

Laagveenlandschap Scheerwolde Nico Kloek

Help mee; elke m2 telt!

Door o.a. grootschalige ontginning zijn veel gebieden met laagveen verdwenen. Dat is jammer, want daarmee verdwijnt de leefomgeving van allerlei soorten planten, dieren en vogels. Landschap Overijssel neemt maatregelen om laagveenlandschap te behouden, zoals het herstellen van natuurlijke waterstromen. Wil jij bijdragen aan het behoud van de natuurlijke landschappen van Overijssel? Er zijn allerlei manieren waarop je kunt helpen. Bijvoorbeeld door je in te zetten als vrijwilliger of door donateur te worden. We zijn blij met alle bijdragen, groot en klein. Help je mee?