Regge Velderberg

Stuw Hancate

Bij Hancate kruist de Regge het Overijssels kanaal van Zwolle naar Almelo. Dit kanaal werd in 1855 gegraven om een betere scheepvaartverbinding te maken tussen Twente en het westen van de provincie.

Patroon

Omdat de twee waterwegen elkaar kruisten was het nodig om hier een stuw te bouwen om te voorkomen dat de Midden-Regge zou leeglopen in het kanaal. Hierdoor ontstond er een ingewikkeld patroon van waterlopen met oude beddingen en meanders. Het kanaal werd in 1964 gesloten voor de scheepvaart.

Waterafvoer

Schepen voeren liever en sneller over de Twentekanalen. Het kanaal bleef als waterafvoerkanaal in gebruik. Op verschillende plekken zijn de oude schutsluizen nog herkenbaar. Langs het in onbruik geraakte kanaal is bij Hancate een prachtig ‘nieuw’ plekje in een eeuwenoud landschap ontstaan.

Vistrap

Om de Regge vanaf de Boven-Regge stroomopwaarts toegankelijk te maken voor vissen is bij Hancate een vistrap gemaakt. Niet alleen fijn voor vissen, maar ook voor mensen: vissers, kinderen, wandelaars.. Bewegend water trekt altijd!

Natuurontwikkeling

Landschap Overijssel kreeg dit perceel in beheer toen het nog een maisakker was. Aan ons de keuze wat ermee te doen. Na onderzoek van historische kaarten, waterwegen en ondergrond werd als doel gesteld: zorgen voor variatie en toekomstbestendigheid (bestand tegen klimaatverandering en droogte).

Gevarieerd landschap

vervolgens is een wildakker aangelegd, een houtwal hersteld, inheemse beplanting ingebracht en een nieuw wandelpad gecreëerd. Ook is een gemaal verwijderd en een diepe sloot gedempt. Zo kan dit stuk meer water bufferen in natte tijden en mag hier een elzenbroekbos - een nat bos - ontstaan.

Verschillende soorten dynamiek

Op deze plek zie je de mooie wisselwerking tussen bewegend water, bodem en begrazing. De Regge neemt hier haar ruimte, afhankelijk van de hoeveelheid regen. De koeien grazen en zorgen (onder andere via hun uitwerpselen) voor een gevarieerde structuur.

Lager gelegen beekdal

Variatie ontstaat ook door de hoogteverschillen tussen de hogere eskoppen en het lagere beekdal. Je staat op dit punt enkele meters hoger dan beekniveau. Dat zorgt voor veel variatie in de groeiomstandigheden voor planten. En die planten trekken weer verschillende soorten insecten en dieren aan.

Uitzicht op de Lemelerberg

Vanaf punt heb je ook zicht op de Lemelerberg aan de andere kant van het beekdal.

Hakhout

Zie je hier al die knoestige stobben waaruit meerdere sprieten en takken verschijnen? Dit noem je hakhout. Hiervoor is een boom net boven de grond afgezaagd zodat er uit de stobbe weer nieuwe takken groeien. Zo kon men hier telkens weer van oogsten.

Beheer

Landschap Overijssel beheert hier het hakhout zodat deze waardevolle hakhoutbossen niet verdwijnen. Talloze insecten houden van de knoestige stobben en de dichte takkenstructuur.

Kleinschalige akker

Hiernaast ligt ook een kleinschalige roggeakker. Deze is waardevol voor planten als de korenbloem, slofhak en leeuwenklauw. Vogels zoals de patrijs vinden hier hun voedsel en schuilplaats.

Natuurgebied Velderberg

In natuurgebied Velderberg is Waterschap Regge en Dinkel in 2005 begonnen met het herstel van oude rivierbeddingen van de Regge. Op een topografische kaart is aan de loop van de oude gemeentegrens goed te zien hoe bochtig de Regge vroeger was. De oude situatie is zoveel mogelijk teruggebracht.

Begrazing zorgt voor dynamiek

Naast de Regge zelf zorgt begrazing ook voor dynamiek en daarmee soortenrijkdom. Zo verspreiden de grazers voedingstoffen via hun ontlasting. Ook creëren ze paadjes en ligplekken en hier en daar trappen ze de grasmat open. Van deze dynamiek profiteren allerlei kruiden en insecten!

Seizoensbegrazing

Hier vindt seizoensbegrazing plaats, dat wil zeggen dat de grazers er alleen in een bepaald seizoen zijn. In het ideale geval zijn er het hele jaar door grazers die meebewegen met de seizoenen; in de zomer en herfst eten ze dan langzamer en minder dan in het voorjaar als er veel biomassa is.

Gekanaliseerd

In de jaren '30 is de Regge volledig gekanaliseerd. Op de plek waar je nu staat, werd de Regge voor het eerst (in 2004) weer teruggebracht in oorspronkelijke meanderende staat.

Vissen

Deze meanderende loop is niet (meer) aangetakt op de Regge en vormt zo een veilige omgeving voor jonge vissen zoals winde en kleine modderkruiper om op te groeien. Bij hoogwater staat dit stuk wel in verbinding met de Regge en kunnen de vissen zich verplaatsen.

Libellen

Ook libellen profiteren van stilstand water met weinig roofdieren. De larven van onder andere de weidebeekjuffer en de beekrombout kunnen hier veilig opgroeien en uitkomen als libellen. Je ziet ze hier dan ook volop rondvliegen in de lente en zomer!

Dynamiek zorgt voor broedplek

In de buitenbocht stroomt het water van de Regge iets harder dan in de binnenbocht. Daarom slijt de oever aan de buitenkant af. Af en toe stort een deel van de oever in en zo blijft een steile wand achter; een perfecte plek voor oeverzwaluwen om te broeden. Misschien zie je gaten in de oeverwand?

IJsvogel

Er zijn meer vogels die houden van steile aarden wanden. Denk aan de ijsvogel, maar ook de bijeneter die steeds vaker in Nederland voorkomt! Daarnaast is het voor veel insecten een uitstekende plek om gangen in te graven.

Waterberging

Dit deel van de Regge bij Velderberg kan veel water bergen omdat de Regge hier de ruimte heeft gekregen. Zoals je op de foto kunt zien, ontstaat er een enorme waterbuffer bij hoogwater. Deze kan vervolgens langzaam leegstromen. Zo houden we benedenstrooms droge voeten.

Keurslijf

Wanneer een beek weinig ruimte heeft, moet er relatief veel water door een kleinere afvoer. Dit zorgt voor hogere waterstanden en een versnelde waterstroom.

Breder beekdal

Beekdalen zijn van nature veel breder dan we nu gewend zijn. Gelukkig heeft de Regge hier de mogelijkheid gekregen om uit te dijen!

Perfect landschap voor bever

Op deze plek vormt de Regge een perfecte habitat voor de bever. Het natte bos biedt mooie schuilplekken en de wilgen zijn voedzaam. Bevers eten ook allerlei andere (moeras)planten; hij begraast de natte oevers! Let dus goed op beversporen langs de Regge bij de Velderberg.

Begrazing bepaalt

Landschap Overijssel is hier niet aan zet of er bos komt of niet. Dat bepalen de koeien en bevers voor ons. Wij kijken met ze mee wat er gebeurt: welke natuur ontstaat hier?

Steun het landschap!

Vind jij deze wandeling de moeite waard en heb je genoten van de natuur? Steun dan Landschap Overijssel zodat we deze natuurgebieden kunnen blijven onderhouden en dit soort routes kunnen blijven maken. Geef eenmalig of word Vriend. Bedankt!

Doneer eenmalig Aanmelden als Vriend