Ommetje Steenwijkerwold

Steenwijkerwold

Steenwijkerwold is ontstaan uit drie nederzettingen: Kerkbuurt, Gelderingen en Thij. Hoewel de buurten naar elkaar zijn toegegroeid, bewaren ze nog altijd een geheel eigen karakter. Kerkbuurt is ontstaan rond de 15e eeuwse Andreaskerk en werd na de Reformatie protestants.

Slothof

Gelderingen had de Slothof - een versterkte boerderij - als centrum. Na de Reformatie hielden de katholieken hier in het geheim hun diensten. Thij ligt aan het riviertje de Reune en telde vele 'neringdoenden'; kleinhandelaars, winkeliers.

De Voorzienigheid

In 1894 werd tegenover het huidige café Hotel Gelderingen het gesticht 'De Voorzienigheid' gebouwd, een initiatief van pastoor C.G. Muiteman. Aanvankelijk bedoeld voor de opvang van arme kinderen en ouderen, werd het gebouw na de Tweede Wereldoorlog uitsluitend voor onderwijsdoeleinden gebruikt.

Jenaplan

De pedagogische academie kreeg landelijke bekendheid vanwege de Jenaplanmethode. Het gebouwencomplex huisvestte tevens een scholengemeenschap en een basisschool. Door fusies in het onderwijs ontstond in de jaren '80 leegstand. In 1991 ging De Voorzienigheid in vlammen op.

Sint Andreaskerk

Naast café Gelderingen staat de St. Andreaskerk. De kerk verrees in 1912 naar een ontwerp van architect Wolter te Riele uit Deventer. Eerder stond hier een kerkgebouw uit 1830 en daarvoor de versterkte boerenhoeve ’t Slothof. De katholieken hielden hier na de Reformatie in het geheim hun diensten.

Preekstoel

Als de kerk open is, neem dan vooral binnen een kijkje. De kerk heeft een schitterende preekstoel en prachtige glas in lood ramen. Bij de boerderij vind je het keienstraatje naar de ingang.

Hekwerk en treurwilg

De ingang van het katholieke kerkhof met het hekwerk met doodshoofden is ook bijzonder. Op het kerkhof bevindt zich o.a. het graf van pastoor Muiteman. Tegenover de ingang naast de prachtige treurwilg, zie je het voormalige Patronaatsgebouw waar veel verenigingen hun bijeenkomsten hielden.

Essenstoven

Bijzonder zijn de eeuwenoude essenstoven die je hier ziet. De grillig gevormde stoven zijn ware iconen in het landschap. Ze worden al eeuwenlang op dezelfde wijze beheerd.

Oudste bomen van Overijssel

Geert Schoemaker, veldadviseur bij Landschap Overijssel: "In de Gelderingensteeg vind je misschien wel de oudste bomen van Overijssel. Geen grote bomen, maar eeuwenoude essenstoven die altijd zijn teruggezet om het hout te gebruiken".

Eeuwenoud productiehout

Essenhakhout kun je telen op voedselrijke en niet al te droge grond. De opbrengst is bijna twee keer zo hoog als van eikenhakhout op vergelijkbare plaatsen. Het essenhout werd vooral voor gereedschap gebruikt.

Brandhout

Essenhout heeft bovendien het voordeel dat het – anders dan eik – snel na de kap als brandhout gebruikt kan worden. Geen wonder dus dat men in deze streek koos voor essen.

De Reune

Je zou het niet zeggen maar dit beekje was vroeger een snel stromende beek. De Reune stroomde vanaf de stuwwal de laaggelegen Weerribben in. Een relatief groot hoogteverschil per kilometer. De Reune was vroeger aan de benedenloop ook aanzienlijk breder, zo'n 8 meter en langer dan nu het geval is.

Vanaf de Woldberg

De Reune ontspringt op de Woldberg bij Steenwijk. De beek gaf echter wateroverlast voor de inwoners van met name het gehucht Thij. Vandaar dat besloten werd de beek te temmen. Kanalisatie, duikers en steile oevers maken de beek niet direct herkenbaar als de snelstromende beek die het was.

Thij

Je bevindt je hier op de flank van de stuwwal nabij de buurschap Thij. Thij is vermoedelijk de oudste nederzetting van deze buurt, ontstaan aan de oversteekplaats van het beekje de Reune. Tie of Thijing is van oorsprong de term voor de plek waar recht werd gesproken door de buurrichters.

Stuwwal

Vanaf de Thijlingerhof golft het landschap naar beneden. De glooiingen zijn ontstaan in de ijstijd, toen de oprukkende ijsmassa de grond omhoog duwde. Het hele gebied van stuwwallen, ruggen en bekkens rond Steenwijk is zeer gaaf en van bijzondere landschappelijke waarde.

Houtwallen

De houtwallen die hier aanwezig zijn, worden nog altijd beheerd. En dat zorgt ervoor dat ze blijven bestaan en mooie aders vormen voor verschillende diersoorten, zoals de das. Het beheer is belangrijk. Als je geen onderhoud pleegt, verdwijnt de onderlaag en krijg je een soort bomenrij.

Op Thij

Op Thij heerste tot in de eerste helft van de vorige eeuw grote bedrijvigheid. Veel inwoners hadden een bedrijf aan huis. Zo waren er twee smederijen, een klompenmaker, een slager, een kleermaker, twee bakkers, drie kruideniers, een kaaswinkel, een bank en een zuivelfabriek met de naam Lymf.

Geert Mos

Meer zien van Steenwijkerwold? Steek dan schuin de Oldemarktseweg over vanaf de Thijendijk en wandel de Geert Mos weg in langs het Garagebedrijf van fam. van Essen met de geparkeerde auto’s. Geert Mos was een markante inwoner van Thij. Hij was ondermeer schillenboer.

Natuur & landschap

Je bent hier te gast op een route van Landschap Overijssel. Wij beschermen, beheren en ontwikkelen de natuur en het streekeigen landschap met kwaliteit voor mens, plant en dier zodat het er goed leven is.

Steun het landschap

Zo zetten wij ons o.a. in voor het behoud en herstel van houtwallen, landschapselementen die niet alleen cultuurhistorisch interessant zijn, maar vooral ook ecologische waarde hebben. Onmisbaar voor verschillende dier- en insectensoorten.

Help je mee?

Help mee bij de bescherming en ontwikkeling van het landschap in Overijssel en het onderhoud van wandel- en fietsroutes, zodat je kunt blijven genieten van dit mooie, afwisselende landschap!

Meer informatie

Krullebossie

Dit parkachtig bos heeft een bijzondere naam; het Krullebossie. Het Krullebossie is in 2005 aangelegd op de plaats waar vroeger een trimbaan was. Toen de trimbaan in raakte, heeft men het radicaal aangepakt en is het huidige Krullebossie ingericht.

Vogels

Bij sommige bomen en planten zijn informatiebordjes geplaatst. Ook zijn hier veel vogels te zien en te horen. Vooral in het voorjaar lijkt het wel of je door de vogels welkom wordt geheten!

Houtwallen

Een houtwal is een met bomen en struiken begroeide aarden wal die vroeger diende als omheining voor het vee. Bovendien leverde een houtwal brandhout en ook 'geriefhout' voor het maken van gereedschap, meubels en hekken.

Cultuurhistorie

Met de komst van prikkeldraad zijn veel houtwallen uit het landschap verdwenen. En dat is jammer, want behalve landschappelijke en cultuurhistorische waarde hebben houtwallen ook grote ecologische waarde. Die van Steenwijkerwold hebben gelukkig de tand des tijds doorstaan!

Afwisseling

Bijzonder is ook dat de houtwallen waar je langs loopt uit allerlei verschillende inheemse bomen en struiken bestaan. Heel veel verschillende soorten vogels en andere dieren profiteren van de houtwallen vanwege de veiligheid en het voedselaanbod.

De Kerkbuurt

In de 15e-eeuwse protestantse kerk bevindt zich een fraaie preekstoel, gemaakt van kostbaar Slavonisch eikenhout. De kansel is al die tijd onveranderd gebleven. Tegenover de kerk ligt het multifunctionele centrum Hoogthij, waar het verenigingsleven zich afspeelt.