Ommen - Krishnamurti

Het vergeten pad...

In de jaren '20 en '30 van de vorige eeuw was Ommen een van de belangrijkste spirituele centra van de wereld. Duizenden mensen kwamen hier bijeen om mee te maken dat Krishnamurti de nieuwe wereldleraar zou worden.

Geestelijk wereldcentrum

Op de Besthmenerberg, in de bossen en op de heide, werd een nieuw geestelijk wereldcentrum gesticht met kampeerterreinen, een winkel, een postkantoor, een bank, een kantine, een conferentiecentrum, radiofaciliteiten en nog veel meer om een comfortabel verblijf van enkele weken mogelijk te maken.

WO II

Veel bestaande gebouwen (verspreid door Ommen) werden betrokken bij dit masterplan. Toen brak de Tweede Wereldoorlog uit en verdreef het Strafkamp Ommen deze vreedzame wereld. Veel is toen vergeten en verdrongen. Het 'vergeten pad' wil deze bijzondere geschiedenis opnieuw tot leven brengen.

Krishnamurti (1895-1986)

Krishnamurti kan beschouwd worden als één van de belangrijkste beeldenstormers van de 20e eeuw. De beelden die hij bestormde, heilige huisjes die hij omver duwde, waren volgens hem veroorzaakt door de verstarde denkbeelden en meningen die er vooral op gericht waren het persoonlijk belang te dienen.

Spiegel

De 'boodschap' van Krishnamurti is: wees zelfstandig, leef in geestelijke vrijheid, wees geen volgeling van wie dan ook, besef je verantwoordelijkheid voor elkaar en leef met aandacht. Hij geeft zijn toehoorders geen recept voor het leven, maar houdt hen de spiegel van de werkelijkheid voor.

Krishnamurti wees elk gezag als goeroe of geestelijk leider af. Hij wenste geen volgelingen. Steeds heeft hij beklemtoond dat niet zijn persoon belangrijk was, maar datgene wat hij zei. "Wij zijn zelf in staat te zien waar het om gaat en hebben geen geestelijke leiding nodig".

Landhuis Hei & Dennen

Om de komst van de nieuwe Wereldleraar Krishnamurti voor te bereiden, werd de 'Orde van de Ster van het Oosten' opgericht. De activiteiten hiervan werden vanuit Ommen georganiseerd en gehuisvest in nieuwe en bestaande gebouwen op Landgoed Eerde.

Philip van Pallandt

In dit statige landhuis zetelde de administratie van de Sterkampen en het bestuur van de Eerder Stichting. Het huis was in bezit van Philip baron van Pallandt van Eerde (1889-1979) die stamde uit een gefortuneerde, adellijke Haagse familie. In 1920 ontmoet hij de charismatische Krishnamurti.

Schenking

Het was spirituele liefde op het eerste gezicht. Philip schenkt al zijn bezittingen in Ommen aan de Eerder Stichting met Krishnamurti als voorzitter. Kasteel Eerde wordt het hoofdkwartier van de Theosofische Vereniging. Vanaf dan worden op de Besthmenerberg jaarlijks zogenaamde sterkampen gehouden.

Pythagorasschool

De contacten van Philip met de Theosofische Vereniging leidde tot de oprichting van een Pythagorasschool in Huize Henan (nu een hotel) en een gedeelte in Huize Het Laar.

Oude meander

De steile oever is een oude meander van de rivier de Regge. Ooit sleet deze rivier in een bocht deze steile rivierbank uit. De sterkampbezoekers gingen hier vaak zwemmen bij mooi weer.

Parktuin

In 1929 gaf Philip van Pallandt opdracht tot het bouwen van een huis onder architectuur op de esgronden van Eerde. De parktuin werd aangelegd door het planten van veel uitheemse boomsoorten. Het huis is een rijksmonument.

Landgoed Eerde

Om de komst van de nieuwe Wereldleraar Krishnamurti voor te bereiden, werd de 'Orde van de Ster van het Oosten' opgericht. De activiteiten werden georganiseerd vanuit verschillende gebouwen op Landgoed Eerde, waaronder kasteel Eerde.

Theosofie

Philip Dirk van Pallandt was eigenaar van Landgoed Eerde. Als sociaal bewogen mens voelde hij zich sterk betrokken bij maatschappelijke vernieuwing en geestelijke ontwikkeling. Al vroeg had hij belangstelling voor Baden Powell en zijn padvindersbeweging en verdiepte hij zich in de theosofie.

Landgoed cadeau

Na een bezoek van Krishnamurti, geeft Van Pallandt hem zijn landgoed cadeau. Omdat Krishnamurti geen bezit wilde hebben, bracht hij de gift onder in de Eerder Stichting. Als Krishnamurti in 1929 breekt met de Theosofische Vereniging neemt Van Pallandt het landgoed terug.

Natuurbehoud

Zijn spirituele liefde verandert in natuuridealisme. Als een soort landschapsarchitect houdt Van Pallandt zich bezig met het verwilderen van planten en introduceert exoten zoals de Amerikaanse eik. Ook is hij bestuurslid van stichting Het Overijssels Landschap, de voorloper van Landschap Overijssel.

Grafkelder

De grafkelder van de familie Van Pallandt werd gebouwd rond 1860. De laatste bijzetting vond plaats in 1922, het betrof de weduwe van Salomon van Pallandt. Ook Philip zelf en zijn zoon, Rudolf van Pallandt liggen hier begraven.

Overwinterende vleermuizen

In de grafkelder overwinteren vleermuizen, zoals de baardvleermuis, de franjestaart en de watervleermuis. De dikke muren en goede isolatie zorgen voor een vorstvrije ruimte met een gelijkmatige temperatuur. Dat is precies wat vleermuizen nodig hebben. Via luchtkokers kunnen ze de grafkelder in.

Besthmenerven

Bestmehnerven is één van de drie vennen hier in Besthmen. Ten tijde van de Sterkampen werd dit ven de Besthmenerkolk genoemd. Ten oosten van dit ven bevindt zich het Zeesser ven en ten zuiden ligt het Dode ven. In de volksmond heeft men het over 'de meertjes'.

Instructie

Loop verder zodat het ven aan je rechterhand blijft (houd rechts aan). Daar waar het pad het ven verlaat, blijf je het paadje volgen totdat je op een open plek komt. Het pad gaat met een flauwe bocht naar rechts en geleidelijk omhoog. Op deze plaats bevond zich ooit Poort E van het Sterkampterrein.

Boom

zit eens rustig alleen onder een boom zonder boek in je handen kijk gewoon eens alleen maar naar de sterren naar de stralende hemel of naar de vogels en naar de vormen van de bladeren

let eens op de schaduwen om je heen volg de vogel in zijn vlucht door met jezelf alleen te zijn zo rustig onder een boom begin je het gebeuren in je eigen geest te begrijpen en dat is net zo belangrijk als een les te volgen op school

Jiddu Krishnamurti

Mediterend langs de dennen

Hier rechts zie je een lang recht pad met hoge Oostenrijkse dennen. Van dit pad wordt beweerd dat Krishnamurti daar vaak liep te mediteren voordat hij een toespraak hield, maar deze bewering is niet op feiten gebaseerd.

Het grote amphitheater

Tegenwoordig heet dit het Bostheather en worden hier 's zomers voorstellingen gehouden door uiteenlopende groepen. Aan de rand van dit theater vind je een informatiebord over de aanleg ervan, begin jaren '50 (foto: st. Oud Ommen).

Ten onrechte wordt dit vaak aangezien voor het amphitheater van de sterkampen. Het is echter pas in de jaren '50 gebouwd. Men gebruikte voor de aanleg een natuurlijke kom in de flank van de berg. Verder is het met hand en schop aangelegd. De akoestiek is van nature prachtig, probeer het!

Bostheater Ommen

Het Sterkamp

Van 1924 tot 1938 werden hier Sterkampen georganiseerd: mensen uit de hele wereld werden met speciale treinen aangevoerd om hier te kamperen, te spreken, te luisteren en te filosoferen over de betere wereld die met de komst van Krishnamurti zou aanbreken.

Wereld op zich

Het kamp was een wereld op zich. Niet alleen vanwege het feit dat de aanwezigheid van zo'n drieduizend man van 50 nationaliteiten hevig contrasteerde met de traditionele Ommer en Overijsselse bevolking, maar ook omdat het kamp zo ingericht was dat men geen bemoeienis met de buitenwereld hoefde.

Amphitheater Krishnamurti

Dit amphitheater was het hart van de Sterkampen. De plek waar iedere dag een kampvuur werd ontstoken en waar Krishnamurti zijn toespraken hield in de open lucht. Het theater was ooit geheel rond, maar is nu voor de helft dichtgegroeid met bomen. De andere helft is recent gerestaureerd.

Dit terrein is nu onderdeel van Vakantiecentrum Ommerland. Het huidige vakantiecentrum maakte gebruik van de infrastructuur zoals die werd aangelegd voor het Sterkamp.

Verhaalpaal Amphitheater

Bij het bordje over Krishnamurti staat ook een verhaalpaal. Trap rustig op het pedaal en luister naar het verhaal over de Sterkampen uit die tijd.

Toegangspoorten

Er waren zes officiële toegangspoorten voor de Sterkampen. Bij binnenkomst moest men zich registreren en kregen de deelnemers hun verblijfplaats toegewezen. Alle (straat)namen waren in het Engels: Central Gate, Central Avenue, Broadway, Rond Point, Footpath to the Castle.

Eten en wassen

De maaltijden werden bereid in de centrale keuken en konden genuttigd worden in de eettenten, waar bovendien kleine keukens waren voor mensen die zelf wilden koken. Er was ook een kantine, een wastent, een garderobetent, een garage, een 'hospital' en een kampwinkel.

Taxi

Deelnemers aan de Sterkampen die niet in tenten wilden slapen maar de voorkeur gaven aan een hotel of pension in Ommen, lieten zich iedere dag per taxi van en naar het kamp brengen. De toenmalige eigenaar van Hotel de Zon had een taxibedrijf.

Landhuis Hei & Dennen

Om de komst van de nieuwe Wereldleraar Krishnamurti voor te bereiden, werd de 'Orde van de Ster van het Oosten' opgericht. De activiteiten hiervan werden vanuit Ommen georganiseerd en gehuisvest in nieuwe en bestaande gebouwen op Landgoed Eerde.

Philip van Pallandt

In dit statige landhuis zetelde de administratie van de Sterkampen en het bestuur van de Eerder Stichting. Het huis was in bezit van Philip baron van Pallandt van Eerde (1889-1979) die stamde uit een gefortuneerde, adellijke Haagse familie. In 1920 ontmoet hij de charismatische Krishnamurti.

Schenking

Het was spirituele liefde op het eerste gezicht. Philip schenkt al zijn bezittingen in Ommen aan de Eerder Stichting met Krishnamurti als voorzitter. Kasteel Eerde wordt het hoofdkwartier van de Theosofische Vereniging. Vanaf dan worden op de Besthmenerberg jaarlijks zogenaamde sterkampen gehouden.