OHP 3: Nijverdal - Ommen

Textielfabriek

De in 1836 door Thomas Ainsworth opgerichte fabriek werd in 1851 gekocht door de gebroeders Salomonson. Ze lieten de oude fabriek slopen en een geheel nieuwe fabriek bouwen naar Engels model. De fabriek is nog steeds in werking.

De oudste gebouwen staan onder de hoge schoorsteenpijp (met de letters Kon Stoom Bleek).

Landgoed

Oud landgoed, lange tijd bewoond door het Deventer geslacht Van Duren. Het is echter nooit een havezate geweest. De laatste Van Duren, de vrekkige Sophia, werd in 1863 op mysterieuze wijze vermoord. Het huis brandde in 1931 af.

Oude loop terug

Hier heeft de rivier de Regge zijn oude loop teruggekregen in het kader van het project 'Ruimte voor de Rivier'. Door de stroomsnelheid ontstaan hoge oevers in de buitenbocht en lichte glooiingen in de binnenbocht. Het water mag hier en daar weer buiten de oevers treden.

Ruimte voor de rivier

Ruimte voor de Rivier is een pakket van verschillende maatregelen om het hele rivierengebied in Nederland te beschermen tegen hoog water. Door de rivieren meer ruimte te geven, voorkomen we in de toekomst overstromingen.

Meanders

Waterschap Vechtstromen heeft deze fraaie meanders in 2016 in ere hersteld. Een groot deel van de Regge is inmiddels klaar. Er zit weer leven in het landschap. Voor vogels is dit een ideaal leefgebied. O.a. ijsvogels, oeverzwaluwen, leeuweriken, eenden en kwikstaarten voelen zich hier thuis.

Overwater

Al in 1300 lag op deze plaats een houten 'schutstal' om de waterstand van de Regge te regelen. In 1981 werd een nieuwe stuw gebouwd, die in 1995 werd uitgebreid met een vistrap. In 2002 kwam er ook een overtoom met sleepmechaniek, om de Enterse zomp over de dam te 'slepen'.

Gerestaureerde restanten

Gerestaureerde restanten van de ooit belangrijke havezate, voor het eerst genoemd in 1125. Het huis werd rond 1775 afgebroken, de watermolen werd kort na 1800 buiten werking gesteld. De slotgracht is in 1998 weer uitgegraven. Rondom ligt een mooi, bosrijk landgoed.

Het voormalige 'bouwhuis' en de monumentale wagenschuur van Schuilenburg zijn nu in gebruik als ‘Sagenschuur’. In de schuur kan men onder meer eten, terwijl sagenvertellers over de rijke geschiedenis van Schuilenburg verhalen.

Marsdijk en uiterwaarden

Achter de oude Marsdijk ligt een brede uiterwaard met diverse oude meanders van de Regge. In de winter stroomde dit gebied meestal geheel onder.

Rhaander Esch

Deze fraaie es ligt op de flanken van de Mekkelink, een opmerkelijke opduiking van zo'n 20 m hoog. De Mekkelink is een klein stuwwalletje.

Rhaan

Dit buurtschap is genoemd naar de vroegere havezate Rha of Rhaan, waarvan de naam teruggaat tot 1382. Het huis werd in 1841 gesloopt. Er zijn geen sporen van overgebleven.

Vistrap

De Regge wordt bij de stuw van Hancate via een duiker onder het hoger liggende Overijssels Kanaal geleid. Bij het aanleggen van de vistrap is een deel van het kanaal verdwenen.

Het water van het kanaal wordt nu via een duiker onder de vistrap geleid. Meer uitleg op het informatiepaneel van Waterschap Regge en Dinkel. Het Overijssels Kanaal, dat Zwolle en Deventer verbond met Twente, werd in 1855 geopend en in 1964 voor de scheepvaart gesloten.

Havezate Egede

Buurtschap genoemd naar voormalige havezate Egede, die zijn oorsprong had in 1382. Er zijn nog enkele bescheiden restanten zichtbaar op een boerenerf.

Natuurgebied Velderberg

In natuurgebied Velderberg is Waterschap Regge en Dinkel in 2005 begonnen met het herstel van oude rivierbeddingen van de Regge. Op een topografische kaart is aan de loop van de oude gemeentegrens goed te zien hoe bochtig de Regge vroeger was. De oude situatie is zoveel mogelijk teruggebracht.

Archemer Stuw

De Archemer stuw met vistrappen ligt bij de monding van de Linderbeek. De vistrap was in 1989 de eerste die Waterschap Regge en Dinkel in de Regge realiseerde. De aanleg van vistrappen werd pas zinvol door de sterk verbeterde waterkwaliteit in de jaren tachtig.

Kasteel Eerde

Deze havezate werd al in de 14e eeuw genoemd. Het huidige huis is van 1715. Het fraaie landgoed van Natuurmonumenten heeft baroktuinen en in de wijdere omgeving een lieflijke afwisseling van akkers, weiden en bosjes op de glooiende Eerder Esch.

Rietgedekte beltkorenmolen

Deze rietgedekte beltkorenmolen uit 1862 herbergt een natuurinformatiecentrum. De molen was in bedrijf tot 1950 en werd uitwendig gerestaureerd in 1995. Naast de molen is een expositieruimte met informatie over de gebieden het Laer, de Lemeler- en Archemerberg en boswachterij Ommen.

Havezate Het Laer

Havezate Het Laer dateert uit de 13e eeuw. Het huidige 17e-eeuwse huis behoorde net als kasteel Eerde aan de adellijke familie Van Pallandt, maar werd al in 1932 overgenomen door de gemeente Ommen. Het huis heeft nu een representatieve functie. Het park en het bos zijn vrij toegankelijk.

Tussen het huis en station Ommen ligt de ijskelder van het huis, die wordt bevolkt door een kolonie vleermuizen.