Trailrun Tankenberg

Textiel landgoed

Villa ’t Kruisselt werd ontworpen door Adolf Broese van Groenou en in 1920 gebouwd voor Jan Richard van Wulfften Palthe, directeur van de Almelose Ververij (voorheen firma Gebr. Palthe).

Van Wulfften Palthe

Ook broer Dirk Willem van Wulfften Palthe maakte gebruik van de buitenplaats. Hij werd directeur van de Twentsche Bontweverij in Hengelo.

Hotel 't Kruisselt

Net voor de Tweede Wereldoorlog werd de villa verkocht. Inmiddels is in de villa een hotel gehuisvest.

www.kruisselt.nl

Domineesbult

Al zo’n 200 jaar beklimmen mensen deze 75-meter-hoge bult op de flank van de Tankenberg en genieten er van de rust. Waarschijnlijk is deze bult aangelegd op initiatief Dominee Palthe (1767-1845). Hiermee hielp hij mensen aan het werk en hij creëerde zo een plek voor ontspanning.

Achterom kijken en loslaten

Vanaf deze plek kun je genieten van het uitzicht. Als je achterom kijkt, zie je de weg die je hebt afgelegd of wel wat al voorbij is. Sommige gebeurtenissen die al voorbij zijn, kunnen je nog steeds bezighouden. Wat wil je loslaten en wat is waardevol in je leven? Wat houdt je tegen om los te laten?

Tuffelkelder

Vroeger stond er altijd wel een aardappel- ofwel tuffelkelder op het erf van een Twentse boerderij. In deze kelders konden de boeren hun aardappelvoorraad tijdens de winter vorstvrij bewaren. In de loop der jaren verloren deze kelders hun functie en raakten in verval.

Behoud tuffelkelder

Vanuit cultuurhistorisch oogpunt heeft Landschap Overijssel op diverse Twentse erven aardappelkelders opgeknapt. Bij de restauratie zijn lokale materialen gebruikt om het oorspronkelijke karakter van de kelders te behouden. Opvallend zijn de strodokken, kleine bundeltjes stro, als isolatie.

Heuvels

Dankzij de voorlaatste ijstijd, 200.000 tot 130.000 jaar geleden, kent Twente een heuvelachtig landschap met mooie uitzichtpunten. Op veel van die punten werden uitkijktorens gebouwd, zodat je van grote hoogte ver kon kijken.

Uitzicht

De uitzichttoren op de Paasberg heette 'Belvedère', ofwel: mooi uitzicht. De resten van de toren zijn nog zichtbaar. Zoek maar eens naar 4 bemoste poeren, de voeten van de toren. Daarnaast staat een bankje; bij helder weer kun je Nordhorn en de verre omgeving zien.

Landgoed Egheria

Landgoed Egheria werd begin 20e eeuw aangelegd als buitenplaats door textielfabrikant H. E. Ten Cate. Het landgoed is vernoemd naar zijn vier zonen: Egbert, Hendrik, Richard en Arnold. De originele villa uit 1908, ontworpen door de architect Karel Muller, is helaas verloren gegaan tijdens WO II.

Architect Muller

Muller ontwierp verschillende buitenplaatsen. Twee zussen van deze Amsterdamse architect trouwden met mannen uit de Twentse textielfamilie Gelderman. Dat gaf hem een 'entree' in het Oosten. Naast Egheria ontwierp hij o.a. het buitenhuis op de Sprengenberg i.o.v. van Wulfften Palthe (de Palthetoren).

Herbouw sobere versie

Na de oorlog is de villa in een meer sobere versie herbouwd. Een deel van het originele tuinencomplex, aangelegd door landschapsarchitect Leonard Springer in 1911, is nog wel aanwezig. Sinds 1977 beheert Natuurmonumenten een deel van het landgoed.

Koepel van Tanfana

Het verhaal gaat dat hier aan het begin van de jaartelling een tempel stond, gewijd aan de Germaanse vruchtbaarheidsgodin Tanfana. In de koepel vind je een tekst van de Romeinse geschiedschrijver Tacitus, die verwijst naar de verwoesting van het heiligdom van Tanfana in het jaar 14 na Chr.

'Krachtplaats'

Over de Tankenberg wordt gezegd dat het een 'krachtplaats' is; een plek waar leylijnen of aarde-energiebanen lopen. Vroegere bewoners kozen krachtplaatsen uit voor hun heiligdommen en rituelen. In de Germaanse tijd wendde men zich tot Tanfana voor overvloed en vruchtbaarheid. Voel jij hier energie?

Hoogste punt

De Tankenberg is met 81,8m het hoogste punt van Overijssel. Bij helder weer kun je tot ver in Duitsland kijken. Tijdens het Tertiair was Twente grotendeels zeebodem. Hiernaar verwijst de dichtregel van J. Weeling (onder de koepel): 'hier golfde eens de zee, waar nu de akkers tieren.'

Hoogtij textielindustrie

In de tweede helft van de 19de eeuw beleefde de Twentse textielindustrie hoogtijdagen. In de steden werden grote spinnerijen, weverijen en fabrieken gebouwd. De directeuren verdienden veel geld en kochten grond op de mooiste plekken.

Villa's en buitenhuizen

De omgeving rond Oldenzaal was in trek. Vanwege de stuwwal varieert het gebied flink in hoogte en op de hoogste punten met weids uitzicht, werden prachtige villa's en buitenhuizen gebouwd. Rond 1865 liet textielfabrikant H.P. Gelderman hier een villa bouwen in neorenaissance stijl; Huize Kalheupink.

Park Kalheupink

Het park rondom de villa werd ontworpen door tuinarchitect Wattez. In 1913 is het park omgevormd tot een tuin in Engelse stijl door tuinarchitect Leonard Springer. De villa is in 1957 afgebroken. Het landgoed wordt nu beheerd door de Geldermanstichting. Meer weten over de kunstwerken in het park?

kalheupinkpark.nl

Textiel landgoed

Het gebied rond Oldenzaal en De Lutte was aan het begin van de 20e eeuw erg geliefd bij textielfabrikanten. Vooral ten oosten van industriestad Oldenzaal lieten zij buitenplaatsen aanleggen; op heuveltoppen uitkijkend over de wijde omgeving. Zo ook de familie Blijdenstein.

Textielfabrikant Blijdenstein

Al in 1913 kocht textielfabrikant J.B. Blijdenstein de gronden rond De Wilmersberg, maar door het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog in 1914 werd pas in 1920 begonnen met de bouw van de villa, ontworpen door architect Kuipers. Vanaf 1923 werd villa ’t Nije Huss door de familie bewoond.

Landschapspark van Copijn

Na 1995 is het buitenhuis omgebouwd tot hotel. Het park in Engelse landschapsstijl - destijds aangelegd naar een ontwerp van de Amsterdamse landschapsarchitect Copijn - is in 2005 door Landschap Overijssel in oorspronkelijke staat teruggebracht.

Glooiing en zichtlijnen

Inmiddels zijn de oorspronkelijke zichtlijnen teruggebracht. Verspreid over het landgoed vind je o.a. bijzondere boomsoorten, weilanden met bloemrijke hooilanden en drinkpoelen voor vee. Meanderende beken en sloten zorgen voor verrassende doorkijkjes in het glooiende landschap .

www.wilmersberg.nl

Preakstool

Deze preekstoel ontstond bij toeval rond 1900, toen een opgeworpen hoop aarde bij de verbouwing van buitengoed Kruisselt mooi uitzicht bood over de omgeving. Het werd een populair uitzichtpunt. Bij mooi weer kun je kilometers ver kijken richting van De Lutte, Slot Bentheim en het Duitse Gildehaus.