Hilligenpad dag 1

Start bezinningsroute

Zo, daar ben je dan echt begonnen aan je pelgrimstocht. In je leven zet je vaak stappen op een nieuwe weg. Die gaan soms samen met een onwennig zoeken, misschien ook met moed en vertrouwen in een voorspoedige reis. Hoe is dat voor jou?

Bezinningspunten

Op deze route maak je kennis met 50 bezinningspunten in het landschap; plekken die te maken hebben met geloof en bijgeloof van mensen door de eeuwen heen. Als je wilt, kun je bij elk punt even stilstaan om te ervaren wat een bepaalde plek met je doet. Misschien levert het inspiratie op of rust.

Visserije

Via het doorsteekje kom je bij de 'visserije'. Tot ver in de 20e eeuw leefden katholieken volgens een vast patroon. Zo vastten zij elke vrijdag en aten dan geen vlees. Vrijdag werd 'visdag' en de vis werd o.a. gevangen in deze 'visserije'. Heb jij een vast patroon dat jou houvast geeft?

Heiligenhuisje

Bij dit Hilligen Huesken - Twents voor heiligenhuisje - zoeken mensen al eeuwenlang bezinning en rust. Hier hebben onze voorouders hun heiligen vereerd en hun angsten, dromen en twijfels aan het hogere toevertrouwd.

Germaanse natuurgoden

Al voordat het Hilligen Huesken werd gebouwd, kwamen streekbewoners hier naartoe om hun Germaanse natuurgoden te aanbidden, zoals Wodan, de god van wijsheid, oorlog en ook poëzie. Of Freya, de godin van liefde en vruchtbaarheid.

Heilige plekken?

Zijn er plekken die voor jou heilig zijn? Of die binnen jouw familie een belangrijke rol spelen? Sommige mensen hebben niets met vaste plekken. Zij houden juist van reizen en vinden onderweg inspiratie.

Erve De Kuper

Je staat hier bij Erve De Kuper, gebouwd in 1865 (zie muurankers voorgevel). In de 16e eeuw was dit een pachtboerderij van het Agnesklooster, een middeleeuws vrouwenklooster. De pacht bestond uit graan, turf, geriefhout en diensten.

Kloosterpad

Elk jaar op 1 november, de feestdag van Sint Maarten, brachten de boeren hun graan naar het klooster, via - je raadt het al - het Kloosterpad. Een letterlijke verbinding dus, tussen het platteland en het religieuze leven, in Twente altijd nauw met elkaar verwerven.

Christusbeeld

Als je het doorsteekje volgt tot aan het einde van het pad, kom je bij een Christusbeeld. Het staat op een mooi punt; aan de rand van het bos met uitzicht op de akkers.

Verdediging

Hier zie je een zogenaamde 'landweer' of wel 'verdedigingswerk'. Middeleeuwers gebruikten vaak aarden wallen met een doornenhaag en een gracht of sloot; de natuur als verdediging. De meeste landweren zijn uit het landschap verdwenen, deze is in 2015 in ere hersteld.

Veilig

Met een landweer wilde men rovers en plunderaars tegenhouden. Achter de wal voelde men zich veilig. Vaak deed de verdedigingswal ook dienst als grens. Er zijn in het landschap veel grenzen. De grens tussen dorp en buitengebied, tussen bos en weiland of tussen droog en nat gebied.

Grenzen

Grenzen geven een verschil aan. Hoe voelt het voor jou als je een grens in het landschap ziet? Grenzen bepalen je identiteit. Ben jij je bewust van jouw grenzen en ga je er wel eens overheen? Wat helpt jou om je grenzen te bewaken?

Haagse bos

We zijn hier te gast in het Haagse Bos. Ruim 100 jaar geleden werd dit terrein aangekocht door textielfabrikant Albert Jan Blijdestein die het inrichtte voor houtproductie. Natuurmonumenten heeft het bos inmiddels omgevormd tot een groene oase waar allerlei plant- en diersoorten zich thuisvoelen.

Shinrin-yoku

Niet alleen planten en dieren hebben baat bij het bos, ook wij mensen hebben bossen nodig. De term 'bomenknuffelaar' wordt soms gebruikt om natuurliefhebbers in een hoek te zetten. Maar sinds de opkomst van het uit Japan overgewaaide Shinrin-yoku, ofwel bosbaden, krijgen knuffelaars meer credits.

Gezondheid

Er is veel onderzoek gedaan naar het positieve effect van natuur op gezondheid. Zo kan het openstellen van al je zintuigen in een bos je bloeddruk verlagen, je immuunsysteem boosten, het stresshormoon cortisol verlagen en leiden tot minder depressie en angst.

Aandacht

Bosbaden kan op allerlei manieren. Vertraag je pas en wandel in slow motion door het bos, terwijl je bewust alles in je opneemt: geuren, kleuren, vormen, geluiden. Voel aan bladeren, schors of mos. Als je het met aandacht doet, is het omarmen van een boom net zo heilzaam als een menselijke knuffel.

Mariakapel

Deze Mariakapel is in 1948 gebouwd uit dankbaarheid dat dit gebied de Tweede Wereldoorlog bijna ongeschonden heeft doorstaan. Op de gedenksteen staat: 'Uit dankbaarheid, de bewoners van Z.B. (Zuid-Berghuizen) Z.L. (Zuid De Lutte) 1948'.

Mooie plek

De kapel staat op een mooie plek. Een speciale werkgroep doet het onderhoud en heeft een pleintje gemaakt en banken geplaatst. Die zijn er niet alleen om je ontspannen tot Maria te richten, maar worden ook gebruikt voor eucharistievieringen.

Oefenen van dankbaarheid

Het woord 'eucharistie' komt van het Griekse werkwoord 'eucharistein' dat 'dankzeggen' betekent. Uit onderzoek blijkt dat het oefenen van dankbaarheid ons gezonder, gelukkiger én socialer kan maken. Waar ben jij dankbaar voor?

Grens

Je staat op een punt waar al veel mensen hulp van boven hebben ingeroepen. Vroegere bewoners kenden deze steen bovennatuurlijke krachten toe. De steen markeerde de markegrens tussen De Lutte en Zuid-Berghuizen. Het was niet alleen een fysiek markeringspunt, maar ook een soort mentale barrière.

Inrichting landschap

De Duivelssteen laat mooi zien hoe mensen lange tijd met de inrichting van het landschap omgingen. In de middeleeuwen werd het Twentse platteland verdeeld in markegronden: gemeenschappelijke boerenakkers en weilanden. De gronden werden gemarkeerd met bomen en grote stenen.

Oor van de duivel

De steen dankt zijn naam aan de vorm: de bovenkant lijkt op het oor van de duivel. Dat de steen mystieke krachten bevat, staat volgens de plaatselijke bevolking vast. 's Avonds passert bijna niemand de steen onopgemerkt.. Mooi dat jij er nu ook even bij stil staat.

Boerskotten

In het Twentse landschap komen veel landkruisen voor. Ze zijn vaak een uiting van geloof, maar soms verwijzen ze naar een gebeurtenis. Op het hoogste punt van landgoed Boerskotten vind je een bijzonder landkruis: hier komen geloof en geschiedenis samen.

Dank

Dit landkruis is namelijk in 1946 geplaatst in opdracht van mevrouw Baurichter-Essink uit Oldenzaal. Hiermee bedankte ze God dat haar gezin en buren de oorlog goed hebben doorstaan. Het landkruis is op 15 juli 1946 ingezegend tijdens het patroonsfeest van St Plechelmus.

Bezinning

Tegenwoordig is het landkruis vooral een plaats voor rust en bezinning. Is er iets dat jou zo dankbaar maakt dat je er wel een landkruis voor zou willen plaatsen? Hoe en met wie zou je het dan willen ‘inzegenen’?

Plechelmus

De Ierse monnik Plechelmus kwam aan het begin van de kerstening - een omslag in religieus en spiritueel denken, die helaas niet helemaal vrijwillig ging - als missionaris naar Nederland om mensen te bekeren tot het christendom. Zo ook in Oldenzaal, waar hij rond 765 op deze plek een kerk bouwde.

Patroonsfeest

In de 12e eeuw werd het gebouw vervangen door de huidige basiliek. De relieken van het hoofd van Plechelmus zijn tot op de dag van vandaag bewaard gebleven en worden nog elk jaar op 15 juli tijdens het patroonsfeest opgesteld bij het altaar.

Verjoardag

Elk jaar komen pelgrims uit heel Nederland hier naartoe om de beschermheilige van Oldenzaal te eren tijdens de Plechelmusprocessie. En ook voor de inwoners van Oldenzaal is er een tweedaags feest om zijn 'verjoardag' te vieren.

Een omslag in religieus en spiritueel denken, die helaas niet helemaal vrijwillig ging..