Haaksbergen erfgoed Noord-West

Volmerink

De familie Van Hürstell had in 1485 tienden uit Volmerink, die in 1558 door richter Jan Nijekercke verworven werden. Een afsplitsing van Volmerink is ook Dekker (buren van elkaar), dat zijn naam waarschijnlijk ontleende aan een bewoner, die dakdekker was. En in 1703 het erve Gieberij.

Erve Vaarwerk

Erve Vaarwerk is van middeleeuwse oorsprong en voor het eerst vermeld in 1475. Bewoners in 1825 Willem ten Vaarwerk in echt met Geertruid ten Vregeler. Zie voor verdere informatie het hier geplaatste bord.

Het Hibben

Spelemanninc was in 1188 een leengoed van Hendrik van Dalen en Diepenheim en in 1602 al Hibben geheten. Eigenaar in 1825 Jannes Wolferink en bewoner is de weduwe Gerrit Bloemen-Kelder.

'n Spolman De Höfte

'n Spolman genoemd naar de bewoner muzikant Jan Hendrik Lansink en wordt thans ook De Höfte genoemd.

"t Elsen

Het erve wordt al vermeld in 1602. Bewoner en eigenaar in 1825 is Jannes ten Elsen in echt met Johanna ten Voorde.

Erve Klein Kattendam

In de middeleeuwen was Groot en Klein Kattendam één erve waarvan Groot Kattendam in 1900 is gesloopt. Erve Groot Kattendam was eigenlijk Klein Kattendam. Thans wordt het ook wel Bartelink genoemd. Zie verder het informatiebord.

Het Kattendam

Om de ouderdom van de boerderij te bepalen is door de Historische Kring Haaksbergen een reeks boormonsters genomen uit het gebintwerk voor dendrochronologisch onderzoek. Zie verder het bord dat hier is geplaatst.

Erve Groot Gorkink

Erve Gorkink is in 1382 leengoed van bisdom Utrecht, werd circa 1658 gesplitst in Groot en Klein Gorkink. Bewoners in 1825 is Jan Hendrik Brink in echt met Hendrika Nijhuis.

Heuperman

Erve Heuperman ook wel Hopen genoemd. In 1188 vermeld als 'Domus Dictus Hop' leengoed van Diepenheim. Bewoners in 1825 Hogenkamp in echt met Ten Hoopen.

't Katreel Nieuw Heuperman

't Katreel Nieuw Heuperman. Van boerderij naar vakantie appartementen.

Landweer 't Mos

Dit is een zogenaamde markelandweer en vooral bedoeld als veekering. Vaak was het een opgehoogde wal van zand met daarop struiken van vooral stekelige soorten zoals meidoorn en sleedoorn. Zie verder het bord hier geplaatst. Ligt voor de Fluttersbeek links.

Groot Snakenborg

Oudste vermelding in rekeningen van Confiscatieën 1583/84 met de notitie dat Snakenborch in Boekelo in "meer toevallende armoede geraden is". Ze hoefden geen belasting meer te betalen. Eigenaar in 1825 is Berent Overbeek genaamd Groot Snakenborg.

De Kas

De Kas heette oorspronkelijk Korten naar de eigenaar Berend ten Korten. In 1763 vermeld als Plaatsje Kotte in het Raaland.

De Kolenbrander

Eigenaar in 1825 van de De Kolenbrander is Welmer Rikkering (hofhorig) en bewoner Jan Wegdam.

Het Raaland (De Baas)

Het Raaland (De Baas). Op een vergadering van de marke in 1575 op de Rouwenhorst werd gesproken over een nieuw 'getimmerte' op het Brouwersbroek (thans de erven De Baas en Egbertsboer) dat binnen 14 dagen afgebroken moest, omdat het Brouwersbroek in voortijden altijd een 'weyde broeck' geweest was.

Boekelo en erve Rouwenhorst

De oudste bewaard gebleven vermelding dateert van 1575. Waar een vergadering van de marke werd gehouden. Zie voor verdere informatie het bord dat hier geplaatst is.

Erve Spanjaard en Huttenkloas

Deze boerderij wordt Spanjer genoemd en is kort voor 1633 ontstaan op markegrond. De naam wijst er op dat het huis eens bewoond werd door iemand die ten tijde van de Tachtigjarige Oorlog (1578-1648) mogelijk in de Spaanse legers gediend heeft of misschien zelfs een Spanjaard was.

Hier wordt in 1718 een meisje geboren dat als Arnoldina Spanjer wordt gedoopt en de roepnaam Aarne krijgt. Zij trouwt in 1744 te Delden met Klaas Annink, beter bekend als Huttenkloas, Twentes meest bekende crimineel.

Erve Groot Brummelhuis

Boerderij Groot Brummelhuis is één van de laatste grote vertegenwoordigers van een zogenaamd 'lös hoes' op Twentse grond. Daarin is geen afscheiding tussen het woon- en bedrijfsgedeelte. Mens en vee leven samen in één grote ruimte. Uniek is dat de boerderij op de authentieke plek staat.

Interieur Groot Brummelhuis

Het interieur is nog zoals de laatste bewoner hier leefde met zijn vee onder één dak. In 2017 is de boerderij door de eigenaar helemaal gerestaureerd. Bewoner vanaf circa 1850 de familie Fluttert. https://www.entoen.nu/nl/overijssel/twente/haaksbergen/loes-hoes

Weaver Brummelhuis-Wever

Weaver Brummelhuis, afsplitsing van Klein Brummelhuis (Gaöker) circa 1650. Het deel Waever is een samenvoeging van de erfdelen van Gaaken en Grietje Kinkeler.

Schoenmaker deel Brummelhuis

Vermoedelijk verplaatst naar huidige plek. Afsplitsing van Klein Brummelhuis uit circa 1700. In 1730 bewoond door de schoenmaker Gerrit Meijerink.

De Gäöker Klein Brummelhuis

Naar de pachter uit het begin van de 17e eeuw, Gaken ten Brummelhuis wordt het oudste deel van Klein Brummelhuis De Gäöker genoemd. In 1433 werd Johan van Beckum door de bisschop van Utrecht met Groot Brummelhuis beleend.

De Höfte

Erve De Höfte Werd in 1715 als katersteden genoemd. In 1825 eigendom van de erven Gerrit ter Höfte, bewoners zijn dan Johannes Rouwenhorst in echt met Berendina Teutelink.

Eppenzolder/Boekelo

Buurtschap Eppenzolder-Boekelo. Hier staat ook het erve Schootkate waarnaar de weg Schoolkaterdijk is genoemd. Zie verder het hier geplaatste bord.

Ottinksnaads/Hendrikahoeve

Klein Ottink nu Ottink Naads. Ottink werd reeds vermeld in 1283. Nu is hier een zorgboerderij gevestigd. http://www.hendrikahoeve.nl/

Ottinkmans

Bij het erve Ottinkmans staat tot op heden een schuurtje waar in vroegere dagen brood werd gebakken.

Ottinkmulder

Bij het erve Ottink behoort ook een zogenoemde achtkantige bovenkruier die in 1917 door bliksem werd getroffen en in brand vloog, De belt en de fundering zijn nog aanwezig en in het voorjaar van 2013 hersteld. Eerste molenaar was Gerrit Jan Ottink in echt met Berendina Broekhuis.

Ottinkmolen

Sternet Haaksbergen op bezoek. https://www.youtube.com/watch?v=m1u7f7ECNHk

't Voorste Wissink

't Voorste Wissink, bestaande uit Alberts- en Roelofshuis. Het thans zo versnipperde Wissink is vermoedelijk een Ahaus-goed, dat in 1406 aan de bisschop van Munster verkocht werd. Als 'lude myner Heren van Munster' werd nl. in 1452 Johan Mistinck in Eppenzolder vermeld.

Wissinksnijder of Boershuis

Het Snijdersplaatsje, dat later Boershuis genoemd werd, is thans afgebroken en verplaatst. In 1846 had de diaconie Rekken 3/4 en B. J. Horkenborg 1/4 waarrecht op het Voorste Wissink.

Erve het Raa

Het Raa is een oud Ahauser bezit, dat in 1406 verkocht werd aan het bisdom Munster. In 1452 werden Ludyken en Roloff ten Rade broers, vermeld als 'luiden van Munster'. Later is het nog verschillende keren van eigenaar gewisseld.

Markepaal

Hier komen de buurtschappen Honesch, Holthuizen en Eppenzolder/Stepelo bij elkaar. De paal staat rechts van de straat bij laatste woning voor de spoorbaan.

"Bonifatiuskerk

Tot bouwpastoor van de Bonifatiuskerk werd in 1932 benoemd, pastoor Jetze Brandsma. Het is uitgevoerd in schoon metselwerk en is 33 meter hoog. De eerste steen werd gelegd op 10 september 1933 en ingewijd op 14 mei 1934. De architect J.H. Sluymer uit Enschede.

De Korenbloem

De Korenbloem is kort na 1797 gebouwd door Bernardus ten Pol. Diens schoonzoon George Boekman was voordien al eigenaar van de grond. Het was oorspronkelijk een achtkante stellingmolen met schuine schoren. In 1991 omgebouwd tot beltmolen.

Naast de molen werd in 1913 een café gebouwd dat thans de "Oude Molen" wordt genoemd.

Centrum Haaksbergen

Het centrum van Haaksbergen met zijn terrasjes en Pancratiuskerk als middelpunt. De oudste kerk (Pancratiuskerk) is gebouwd tussen het jaar 950-1000. In de zomermaanden is er een mogelijkheid om deze te bezichtigen.