Project

Klimaatadaptatie

Droogte
Droge heide in de Borkeld  Foto Gonny Sleurink
N 52° 29.556' E 006° 12.077'

Binnen verschillende projecten werken we aan aanpassingen vanwege klimaatverandering. Zo proberen we bijvoorbeeld water in natuurgebieden langer vast te houden (klimaatadaptatie).

Project HOP: Haarvaten Op Peil

Waterschappen Drents Overijsselse Delta en Vechtstromen en de provincie Overijssel starten samen met landgoederen en beheerders van natuurgebieden met het `uitvoeringsprogramma haarvaten op peil’ (HOP). Betrokken bestuurders ondertekenden het programma en dit was tevens het startsein voor een samenwerking tussen grondeigenaren en de overheid.

Het HOP-programma is gericht op de bestrijding van droogte in de hogere delen van Overijssel waar geen wateraanvoer is. Daar beginnen de watersystemen en is het extra belangrijk om water vast te houden en zo de gevolgen van droogte voor landbouw en natuur te verminderen.

Het klimaat verandert. Dit heeft gevolgen voor de landbouw en natuur in Overijssel. Naast piekbuien en wateroverlast leidt ook droogte tot steeds meer schade. De oogst mislukt en ook de natuur heeft het moeilijk. Bossen en planten verdwijnen, vennen vallen droog en er is insecten- en vissterfte. Droogte leidt tot een domino-effect van tegenslagen voor natuur en landbouw en daarmee voor het landschap waarin we wonen, werken en recreëren. Dat valt op lange termijn steeds moeilijker te herstellen. Er dreigt onomkeerbare schade voor flora, fauna, economie en inwoner.

Daarom moeten nu alle mogelijke maatregelen worden ingezet om ons bodem- en watersysteem weerbaar te maken en zo de waterbeschikbaarheid te verbeteren. De beheerders van natuurgebieden en landgoedeigenaren zien kansen om op hun grond meer water vast te houden en piekbuien op te vangen. Ook de landbouw wordt gevraagd mee te doen om zo samen Overijssel klimaatrobuust in te richten.

Ondertekening HOP
Betrokken partijen Haarvaten Op Peil  Foto Bas Worm
HOP Bas Worm
Hans Pohlmann bij de start van de samenwerking tussen grondeigenaren en overheid  Foto Bas Worm
Ondertekening HOP
Betrokkenen Haarvaten Op Peil  Foto Bas Worm

De komende zes jaar richten we ons op basis uitgevoerde verkenningen op een aantal gebieden in Overijssel in de volgende gebieden:

  • De Woldberg en De Eese ten noorden van Steenwijk,
  • de zuidflank van het Reestdal,
  • landgoederen en natuurgebieden in het Vechtdal,
  • Landgoederen rond Deventer,
  • Dinkeldal,
  • landgoederen rond Enschede,
  • natuurgebieden Delden-Beckum en beekdalen midden Twente.

Samenwerking
Dit programma is een onderdeel van het regionale werkprogramma Zoetwatervoorziening Oost Nederland (ZON). ZON is een regionale invulling van het nationale Deltaprogramma Zoetwater. Het is een samenwerking tussen de volgende partners: Waterschappen Vechtstromen en Drents Overijsselse Delta, provincie Overijssel, Natuurmonumenten, Staatsbosbeheer, Landschap Overijssel en het Overijssels Particulier Grondbezit.

De lessenaar en lijst zijn gemaakt door onze vrijwilligers.

Vliegend hert Mark Zekhuis

Wist je dat...

  • loofbomen minder regenwater verdampen? Dit komt ten gunste van de grondwateraanvulling.
  • er in een loofbos meer planten en dieren leven? een loofbos een inheemse soort bos is en daardoor beter bestendig tegen het klimaat van hier?
  • in een loofbos meer licht de grond bereikt? Hierdoor kunnen er meer andere planten groeien.
  • in een loofboom meer holtes zitten? Ideaal voor bijvoorbeelduilen en vleermuizen.

Project ZON: omvorming naald- naar loofbos

De pilot Naald- naar Loofbos is onderdeel van het programma Zoetwatervoorziening Oost-Nederland (ZON). Dit programma heeft als doel de zoetwatervoorziening in Oost-Nederland in de toekomst zeker te stellen. In de pilot wordt ruim 40 hectare naaldbos van 36 boseigenaren omgevormd naar loofbos. Onder de deelnemers zijn diverse Bosgroep-leden. De Bosgroep adviseert hen bij de omvorming.

In de pilot wordt onderzocht wat de mogelijkheden en kosten van bosomvorming zijn en welk draagvlak hiervoor is bij particuliere boseigenaren. Aan het eind van 2018 wordt gekeken naar een mogelijk vervolg. Alle betrokken organisaties zijn nu al blij verrast door de geboekte resultaten en geven nadrukkelijk te kennen dat deze pilot een vervolg moet krijgen.

Waarom loofbos?

Een loofbos verdampt minder regenwater dan een naaldbos. In een loofbos vindt op jaarbasis 180 tot 200 millimeter meer grondwateraanvulling plaats dan in een naaldbos. Daarnaast heeft een loofbos hogere natuurwaarden en draagt het bij aan een betere bodemkwaliteit. Binnen dit pilot-project is het streven om uiteindelijk 50 hectare naaldbos om te vormen naar loofbos. Hiermee wordt er jaarlijks 95.000 m3 meer grondwater aangevuld. Dat staat gelijk aan bijna 40 olympische zwembaden!

Partners

De pilot Naald- naar Loofbos is een initiatief van Landschap Overijssel, Provincie Overijssel, de Waterschappen Vechtstromen en Drents Overijsselse Delta en Vitens in samenwerking met de Bosgroep Noord-Oost Nederland en het Overijssels Particulier Grondbezit (OPG). Voor meer informatie kijk op www.zoetwatervoorzieningoostnederland.nl